/
ئافرەتان
/
240502074739.jpg)
240502074833.jpg)
240502074914.jpg)
"ئافرەتێكی زانا لە زانستی قیڕائات" مامۆستا سميعة محمد السيد بكر البناسى ، له ساڵی 1930ز له پارێزگای المنوفیة له میسر له دایكبووه ، ئاواتی باوكی ئه‌وه بوو یه‌كێك له كوڕه‌كانی قورئان له‌به‌ر بكات ، به‌ڵام قه‌ده‌ری خوا وابوو له نێو مناڵه‌كانیدا ته‌نها سه‌میعه قورئان له‌به‌ر بكات ، كه ئه‌ویش به زكماك نابینا بوو. شێخه سه‌میعه ده‌رباره‌ی خۆی ده‌ڵێت: ته‌مه‌نم شه‌ش ساڵ بوو كه ده‌ستم كرد به له‌به‌ر كردنی قورئانی پیرۆز له‌سه‌ر ده‌ستی الشيخ على حماد ماضى و له یانزه سالی به ته‌واوی قورئانم له‌به‌ر كرد ، زانستی ته‌جوید ومه‌تنی توحفه‌و جه‌زه‌رییه‌م له لای هه‌مان مامۆستا ته‌واو كرد . شێخه سه‌میعه له سالی 1948ز له‌سه‌ر ده‌ستی شێخ مصطفى محمود شاهين العنوسى ڕیوایه‌تی وه‌رش و حفص و قیرائه‌تی حه‌مزه‌ی وه‌رگرت. زانای قیرائات شيخ حسن الوراقى ده‌ڵێت: مامۆستا سه‌میعه یه‌كێكه له‌و ئافره‌ته ده‌گمه‌نانه‌ی كه توانیوێتی له زانستێكی ورد و گران وه‌كو زانستی قیرائات بگاته ئاستێكی به‌رز و من به ئیجازه‌م له‌لای وه‌رگرتووه له ڕیوایه‌تی وه‌رش و حه‌فص و قیرائه‌تی حه‌مزه له ڕێگه‌ی الشاطبیة ، هه‌روه‌ها هه‌ردوو مه‌تنی توحفه و جه‌زه‌ریه‌م له‌لای خوێندووه به ته‌واوی ، له ڕاستیدا مامۆستا سه‌میعه تاكوئێستاش له‌م ته‌مه‌نه‌ی پیریدا بیری زۆر تیژه‌و زانسته‌كانی به‌ته‌واوی له بیرماوه ئه‌وه‌ش ڕێزی خوای گه‌وره‌یه بۆ ئه‌هلی قورئان كه نایانگێڕێته‌وه بو (أرذل العمر)! مامۆستا سه‌میعه له ساڵی 1949ز تاكو ئێستا به‌رده‌وامه له فێركردنی قورئان وقیرائات بۆ فێرخوازانی ئه‌و زانسته و، ژماره‌یه‌كی زۆر ژن و پیاو له میسر ووڵاته عه‌ره‌بیه‌كان ئیجازه‌یان له لای وه‌رگرتووه. مامۆستا سه‌میعه قسه خۆش و ڕوح سوكه و كاتێك یه‌كیك له‌قوتابیه‌كانی هه‌ڵه ده‌كه‌ن ده‌ڵێت: (هات العصا عشان الشيخ يقرأ كويس ). واته:ئه‌و داره بینن به‌ڵكو ئه‌م قورئانخوێنه جوانتر بخوینێ! مامۆستا سه‌میعه شووی نه‌كردووه و هه‌موو ژیانی بۆ فێركردنی قیرائاتی قورئان ته‌رخان كردووه ، زۆربه‌ی شه‌وانیش خه‌ریكی قورئان خوێندنه ، ڕۆژانه 7-10 جزمی قورئان ده‌خوێنیت ، ژیانیشی له لای برازایه‌كی و خێزانه‌كه‌ی به‌سه‌ر ده‌بات هه‌ر ئه‌وبرازایه‌شی ئیجازه‌و كاروباری قوتابیه‌كانی بۆ ڕاده‌په‌ڕێنێ. به ڕاستی ئه‌م مامۆستایه نموونه‌یه‌كه شایانی ئه‌وه‌یه شوین پێی هه‌ڵبگیردرێت وهه‌موو رێزێكی لێبنرێت. پوخته‌ی ژیاننامه‌ی ئه‌م مامۆستایه‌م له نووسه‌رێكه‌وه وه‌رگرتووه به‌ناوی:أحمد خميس بصلة. إحسان برهان الدین 2015-10-28سلێمانی240502074947.jpg)
"نامه‌یه‌ك بۆ خوشكێكی خه‌مبار" سوپاس و ستایش بوَ ئه‌و خوایه‌ی پشتگیری چاكه‌كارانه و، سۆزو ڕه‌حمه‌تی خوای گه‌وره‌ش له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ری پێشه‌وا وڕابه‌رمان و یارو یاوه‌ران و شوێنكه‌وتوانی به‌گشتی: ئه‌مه نامه‌یه‌كه ده‌ینیێرم بوَ خوشكێكی خه‌مبار، بوَ خوشكێك كه هه‌ست به بێزاری و بێ هیوایی ده‌كات و واده‌زانێت ده‌رگاكان له ڕوویدا داخراون ، نامه‌یه‌كه بوَ ئه‌وانه‌ی په‌رداخی تاڵییان چه‌شتوه و هه‌واڵی چاوه‌ڕوانكراوی خوَشیان دواكه‌وتووه ، یان نه‌خوَش و دڵته‌نگ وبیمارن ، بوَ هه‌موو خوشكێك كه ده‌ناڵێنێت به ده‌ست سته‌می جواره‌و جوَره‌وه ، ئه‌م نامه ده‌نووسم: خوای گه‌وره فه‌رموویه‌تی، فه‌رمووده‌شی ڕاست و حه‌قه: (قل الله ينجيكم منها ومن كل كرب) واته:خوای گه‌وره له هه موو ناخۆشی و غه‌مێك ڕزگارمان ده‌كات،هه‌روه‌ها فه‌رموویه‌تی: (ألیس الله بكاف عبده) واته: ئایا به‌نده په‌روه‌ردگاری به‌س نییه؟!. خوشكی به‌ڕێزم: له وشه‌كانم تێبگه‌و، وه‌ریگێڕه سه‌ر زمان و زه‌مینه‌ی واقیع، با شته پووچه‌كانی ئه‌م دونیایه داتنه‌به‌زێنن بوَ نزمایی ، ئارام بگره‌و با ئارام گرتنیشت له‌به‌ر خوای گه‌وره بێت، به ئازایی پێشوازی له ناخوَشی و ناسوَری بكه، ئارام بگره جونكه په‌روه‌ردگارمان فه‌رموویه‌تی: (اصبر وماصبرك الا بالله) هه‌روه‌ها خوَشه‌ویستمان پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم فه‌رموویه‌تی: (إن الله إذا أحب قوما ابتلاهم) واته: كاتێك خوای گه‌وره كه‌سانێكی خۆش بوێت تاقیان ده‌كاته‌وه ، هه‌رچه‌ند ده‌رده‌سه‌ری ونه‌هامه‌ت ڕووی تێكردی و، ڕێگاكه‌ت تاریك داگه‌ڕا هه‌ر ئارام بگره، چونكه له دوای هه‌موو ناخوَشییه‌كه‌وه خوَشییه‌ك دێت، (ان مع العسر یسرا). ئه‌ی خوشكی ئازیز: خاوه‌ن په‌ژاره و خه‌فه‌تبار و لێقه‌وماو په‌نا بۆ لای كێ ده‌بات و بۆ فریاكه‌وتنی هاوارله كێ ده‌كات؟ هه‌موو بوونه‌وه‌ر ڕوو له كێ ده‌كه‌ن؟ ته‌نها ڕووله خوای تاك و ته‌نیا ده‌كه‌ن! جێگای خۆیه‌تی من و توَ له خوَشی وناخوَشیدا هاواری پێ بكه‌ین و خوَمان فڕێده‌ینه به‌ر ده‌رگاكه‌ی و لێی بپاڕێینه‌وه‌و بگرین و بگه‌ڕێینه‌وه لای ، (أمن يجيب المضطر إذا دعاه ويكشف السوء ) ، خوای گه‌وره نزیك و بیسه‌ر و وه‌لاَمده‌ره‌وه‌یه، ئه‌ی خوشكی خه‌فه‌تبار، ده‌ستت درێژكه‌و زمانت ئازادكه‌و مكوڕی له داواكردندا بكه و ده‌رگای له هه‌موان به‌به‌زه‌ییتر به‌رمه‌ده،چاوه‌ڕوانی لوتف و میهره‌بانی ئه‌و به. ئه‌گه‌ر دووچاری ناخوَشی وسته‌می پێاوان بوویت ، ئه‌گه‌ر له كاره‌كانتدا سه‌ركه‌وتوو نه‌بووی ،ئه‌گه‌ر هه‌ر كێشه‌یه‌كت تووش بوو هه‌ستت كرد چاره‌سه‌ركردنی له تواناتدا نییه، تووڕه مه‌به و بوَڵه مه‌كه و كاره‌ساته‌كه قورستر مه‌كه‌ره‌وه له سه‌ر باوك و كوڕو برات، به‌ڵكو بڵێ سوباس بوَ خوا، قه‌ده‌ری خوای گه‌وره یه‌و هه‌رچی بوێت ئه‌نجامی ده‌دات، (ما أصاب من مصيبة في الارض ولا في أنفسكم إلا في كتاب من قبل أن نبرأها)، هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌ری خوَشه‌ویستمان (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رموێت: (عجبا لامر المؤمن إن أمره كله خير إن اصابته سراء شكر وإن أصابته ضراء صبر فكان خيرا له) . كه‌واته خوَت به ده‌ستی قه‌ده‌ره‌وه بده و ئاسووده‌به، چونكه ناڕه‌زایی و تووڕه‌بوون له قه‌ده‌ری خوا ده‌رئه‌نجامی خراپی هه‌یه، مه‌ڵێ ئه‌گه‌ر ئاوهاوئاوهام بكردایه وا نه‌ده‌بوو، به‌ڵكو بڵێ : (قدر الله وما شاء فعل) . خوشكی به‌ڕێزم له‌وانه‌یه خه‌م و په‌ژاره‌ت به‌هوَی بی كاری وده‌ست به‌تاڵیه‌وه بێت، به‌لاَم هه‌میشه ئه‌وه‌ت له یاد نه‌چێت كه نیعمه‌ته‌كانی خوا به‌سه‌رته‌وه زوَرن، ئه‌وه‌نده‌ت به‌سه كه موسڵمان و ئیمانداری ، نوێژ ده‌كه‌یت و هه‌سته‌كانت كارده‌كه‌ن و له هێمنی و ئاسایشدای، به‌سته كه توانای ئیش و كارت هه‌یه با كارێكی گونجاویشت ده‌ست نه كه‌وتبێت ، به‌سته كه ته‌ندروستیه‌كی باشت هه‌یه، ته‌ماشای ئه‌و كه‌سه‌ش بكه كه خاوه‌ن هه‌موو موڵكی دونیایه ، ئایا جگه له لوَكه‌و كفنه‌كه‌ی هیچی تر له ماڵی دونیا له گه‌ڵ خوَی ده‌بات؟ ڕێگایه‌كت پێ نیشان ده‌ده‌م كه چاكترین ڕێگایه و ئاواته‌كانت ده‌هێنێته‌دی ، ده‌چیته لای كه‌سێك كه خوای سه‌روَكه‌كان و په‌روه‌ردگاری وه‌زیره‌كان و خاوه‌نی ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانه، فه‌رمانی له نێوان كاف و نوندایه: (إنما أمره إذا أراد شيئا أن يقول له كن فيكون) به‌لاَم پێش ئه‌وه‌ی بچیته لای دڵت پاككه‌ره‌وه‌و مه‌رجه‌كانی وه‌رگیرانی نزاو پاڕانه‌وه له خوَتدا درووست بكه‌و بیچه‌سپێنه، چونكه خوای گه‌وره نزا له خاوه‌ن دڵی بێ ئاگا وه‌رناگرێت، مه‌رجی خواردن و خواردنه‌وه‌ی حه‌لاَڵ له خوتدا وه‌دی بهێنه، چونكه كه‌سی حه‌رام خوَر خوای گه‌وره نزای وه‌رناگرێت، پاشان به‌ته‌نیاو له ناو جه‌رگه‌ی شه‌ودا، له‌و كاته‌ی كه خه‌ڵكی له‌ده‌ریای خه‌وتندا نقوم بوونه ، به‌لاَم په‌روه‌ردگای زه‌وی و ئاسمانه‌كان نه‌خه‌وتووه بانگ له به‌نده‌كانی ده‌كات، بانگ له لاوان وژنان وپیاوان ده‌كات: ئایا كه‌سێك داواكاری هه‌یه بوَی به‌جێبهێنم؟ ئایا كه‌سێك لێم ده‌پارَێته‌وه پێی ببه‌خشم؟ ئایا كه‌سێك داوای لێخوَشبوون ده‌كات لێی خوَشبم؟ به‌ڵێ ،خوای گه‌وره نه‌بوو ده‌ردو به‌لاَی له‌سه‌ر ئه‌ییوب لابرد؟ خوای گه‌وره نه‌بوو ئاسنی بوَ داوود نه‌رمكرده‌وه؟ ده‌ریای بوَ موسا له‌تكرد و كاریگه‌ری ئاگری بوَ ئیبراهیم لابرد و مانگی بوَ سه‌رداری پێغه‌مبه‌ران كرد به دوو كه‌رته‌وه، خه‌ڵكی ده‌ڕوَنه لای ئه‌م و ئه‌و په‌نایان بوَ ده‌به‌ن وبه‌شێوه‌یه‌كی كرده‌یی خوا له‌بیر ده‌كه‌ن، هه‌رچیت هه‌یه له‌م كاته‌دا بیخه‌ره به‌ر ده‌ستی په‌روه‌ردگارت ، یان داواكارییه‌كانت به‌جێده‌هێنرێن ، یان بوَت هه‌ڵده‌گیردرێت بوَ ڕوَژێك كه زیاتر نیازت پێیه‌تی و، یان به‌ڵایه‌كت به‌هوَیه‌وه له سه‌ر لاده‌بات. ئه‌ی داماو به ده‌ستی خه‌مه‌وه، له‌كاتی دڵ ته‌نگ بوون و گیروگرفت و ناهه‌مواری بارودوَخه‌كان، په‌نا بگره به نوێژ: ( يا أيها الذين آمنوا استعينوا بالصبر والصلاة) . گه‌وره و ناودارانی ئیسلام كاتێك ده‌كه‌وتنه هه‌ل و مه‌رجی سه‌خت و ناخوَش، په‌نایان بوَ نوێژ ده‌برد، خوای گه‌وره‌ش كێشه‌كانی بوَ چاره‌سه‌ر ده‌كردن. خوشكه‌كه‌م گومانت نه‌بێت له‌وه‌ی بێ ئاگایی دڵ و بێ تاقه‌تی و كات به زایه چوون و دڵڕه‌قی و نه‌مانی به‌ره‌كه‌ت و زوَریی خه‌م و په‌ژاره‌و ….هه‌مووی له تاوان و دووركه‌وتنه‌وه له یادی خوا درووست ده‌بن، هه‌موومان به چاكی حه‌لاَڵ و حه‌رام ده‌ناسین ، به‌لاَم خوَشبه‌خت ئه‌و كه‌سه‌یه با كاری حه‌رامیشی كردبێت به‌ڵام ده‌ستی لێ هه‌ڵگرێت، بوَیه بگه‌ڕێره‌وه لای خواو گوێ له ئایه‌ته‌كانی قورئان بگره ، چونكه دڵت پڕ له هیوا ده‌كات، (قل يا عبادي الذين أسرفوا على أنفسهم لا تقنطوا من رحمة الله إن الله يغفر الذنوب جميعا) . نهێنی ئاسووده‌یی و هێمنی داوای لێخوَشبوونه له خوای گه‌وره، بڕوانه پێشه‌وا (ابن تيمية) كه ده‌فه‌رموێت: جاری وا هه‌یه ڕێگای تێگه‌یه‌شتنی مه‌سه‌له‌یه‌كم لیێ ده‌گیر ێت ، منیش هه‌زار جار یان زیاتر یان كه‌متر ده‌ڵێم: (استغفر الله) ئیتر خوای گه‌وره‌ش لێم ده‌كاته‌وه. مژده‌ت لێ بَێت خوشكی خه‌مبار به لوتفی نادیاری خواو، ئاینده‌ی پرشنگدار به یارمه‌تی خوای به سوَزو میهره‌بان،تاریكی شه‌و به گزنگی سپێده ده‌ڕوێته‌وه، مادام مامه‌ڵه‌ت له گه‌ڵ په‌روه‌ردگارته‌و، چاوت له ده‌رگای ئه‌وه، ئه‌ویش وازت لێ ناهێنێت و به ده‌ستی خوَتته‌وه نادات ، له كیتابی خوا دامه‌بڕێ و، ئیتر ئومێدی هه‌موو چاكه‌یه‌ك بكه، ئه‌مه بوو په‌یامه‌كه‌م بو خوشكی خه‌مبارم به هیوای ئه‌وه‌م له نزاو پاڕنه‌وه‌ی بێ به‌شم نه‌كات.. ئه‌م بابه‌ته‌م له سه‌ره‌تای سالی 2011 له سایتی ده‌نگی ئیسلام و ئیسلام هاوس و چه‌ند سایتیكی تر بڵاو بوویه‌وه و بۆ نووسینیشی به ده‌ستكارییه‌وه پشتم به بابه‌تێك له سایتی (صید الفوائد) به‌ستبوو. ئاماده‌كار/ احسان برهان الدین240502075020.jpg)
#چه‌ند_باسێكی_شه‌رعی_ده‌رباره‌ی_نشوز_ی_ئافره‌ت:5 ئه‌ركه‌كانی ئافره‌ت ئافره‌ت سێ جۆر ئه‌رك و (واجب) ی ده‌كه‌وێته سه‌ر: 1- ئه‌ركی به‌رانبه‌ر په‌روه‌ردگاری، له پابه‌ند بوون به فه‌رمانه‌كانی و دوور كه‌وتنه‌وه له قه‌ده‌غه‌كراوه‌كانی، به تایبه‌تیش پابه‌ند بوونی به عیباده‌ته‌كانی و له‌سه‌روویشیانه‌وه نوێژ كه ئه‌نجامدانی له ماڵه‌وه خێری زۆرتره بۆی تاكو ئه‌وه‌ی له مزگه‌وت ئه‌نجامی بدات. هه‌روه‌ها خۆ داپۆشینی و له‌به‌ركردنی حیجابی شه‌رعی و، دووركه‌وتنه‌وه له خۆڕازاندنه‌وه‌و (تبرج) بۆ غه‌یری مێرده‌كه‌ی، چونكه تبرج یه‌كێكه له هۆكاره‌كانی ده‌ركردنی ئافره‌ت له ره‌حمه‌تی خواو شاییسته‌بوونی به سزای سه‌ختی په‌روره‌دگاری، الله تعالی فه‌رموویه‌تی: (وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ ۖ وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ ) له فه‌رموده‌یه‌كی صحیح یشدا هاتووه كه به‌یهه‌قی ڕیوایه‌تی ده‌كات: (خير نسائكم الودود الولود المواتية المواسية ، إذا اتقين الله ، وشر نسائكم المتبرِّجات المتخيِّلات ، وهن المنافقات ، لا يدخل الجنة منهن إلا مثل الغراب الأعصم) هه‌روه‌ها پێویسته له‌سه‌ری له تیكه‌ڵ بوون له گه‌ڵ كه‌سانی نامه‌حره‌مدا به بێ پێویستی خۆی بپارێزیت. 2- ئه‌ركه‌كانی به‌رانبه‌ر هاوسه‌ره‌كه‌ی: گوێرایه‌ڵی كردنی و ڕێزلێگرتنی و پاراستنی له كاتی ئاماده نه‌بوونیدا و ئه‌گه‌ر بێت مافی مێرده‌كه‌ی نه‌دات وه‌كو ئه‌وه‌یه مافی په‌روه‌ردگاری نه‌دابێت. الله تعالی فه‌رموویه‌تی: ﴿ الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ﴾ هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم فه‌رموویه‌تی: ( انصرفي أيتها المرأة ، وأعلمي من وراءك من النساء أن حسن تبعل إحداكن لزوجها ، وطلبها مرضاته ، واتباعها موافقته ، يعدل ذلك كله- أي يعدل الجهاد في سبيل الله - ) 3- ئه‌ركه‌كانی به‌رانبه‌ر مناڵه‌كانی به‌وه‌ی به شیوه‌یه‌كی جوان وه‌كو ئه‌وه‌ی له شه‌ریعه‌تی ئیسلامدا هاتووه په‌روه‌رده‌یان بكات و بایه‌خ به په‌روه‌رده‌كردنێكی ڕێك و جوان و ته‌ندروستیان بدات، الله تعالی له قورئاندا فه‌رموویه‌تی: (يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ.) هه‌روه‌ها له فه‌رمووده‌یه‌كی متفق علیه دا هاتووه: (كلكم راع، وكلكم مسؤول عن رعيته، الإمام راع ومسؤول عن رعيته، والرجل في أهله راع ومسؤول عن رعيته، والمرأة في بيت زوجها راعية ومسؤولة عن رعيتها). ئه‌م سێ ئه‌ركه نابێت هیچ ئافره‌تێك لێی بێ ئاگا بێت و پێویسته ڕه‌چاویان بكات، بۆ ڕازی كردنی په‌روره‌دگاری و دووركه‌وتنه‌وه‌ی له كه‌وتنه نێو هیچ جۆره یاخیبوون و (نشوز) ێك. إحسان برهان الدین 16 شعبان 1439 2018-5-2
2018-04-05
2018-06-24
2021-10-18
