#زنجيره‌ى_كتێب_و_سه‌رچاوه‌كان :64 (مصنف ابن أبي شیبة) مەوسووعەیەكی ناوازەیە یەكێك لە چاكترین ئەو كتێبانەی لە پێشانگای ئەمساڵی كتێبدا لە سلێمانی بە دەستم كەوت، كتێبی: (المصنف لابن أبي شیبة) بوو لە 26 بەرگدا، كە دەمێك بوو بە ئاواتی بەدەستهێنان وكڕینی ئەو كتێبە مەزنە بووم. (مصنف)ی پێشەوا ابن ابي شیبة، یەكێكە لە باشترین ئەو كتێبانەی كە ئەهلی ئیسلام نووسیویانە وكۆیان كردووەتەوە، چونكە بە كورتی مەوسووعەیەكی مەزنە لە وتە و فەتوا و زانست و شوێنەواری سەلەفی چاكی ئەم ئومەتە و ئاوێنەیەكی پاك وپاراوە بۆ تێگەیشتنی ئەوان لە كیتاب و سوننەت. زێدەڕەوی نییە ئەگەر بڵێم كتێبەكە وەكو كامێرایەكە و تەسویری عیبادەت و كۆڕو وانەكانی ئەوانی كردووە، سەبارەت بە حوكمە شەرعی و بابەتەكانی بیروباوەڕ وزۆر بواری تریش وتۆیش لەڕیگەی خویندنەوەی كتێبەكە ئەو دیمەنانە دەبینیت! ئەم كتێبە لە نووسینی (أبو بكر ابن أبي شیبة)یە، كە یەكێكە لە زانا دیارەكان و سەرانی فەرموودەناسان لە ئیسلامدا و لە هاوئاست و هاوتەمەنی (أحمد بن حنبل و إسحق بن راهویه و علي بن المدیني) بووە، برای الحافظ (عثمان ابن أبي شیبة) بووە، لە ساڵی 235ی كۆچی وەفاتی كردووە. لە كتێبەكەیدا هەڵساوە بە كۆكردنەوەی وتەو فەتوا و زانستی هاوەڵان و شوێنكەوتوانیان لە تابیعی و سەرانی زانایانی سەلەفی چاكی ئەم ئوممەتە. كتێبەكەی لەسەر بابەتە فیقهییەكان ڕێكحستووە، واتە لە بابی الطهارة و الصلاة دەست پێ دەكات و بە بابی (الفتن) كۆتایی بە كتێبە ناوازەكەی دەهێنێت. كتێبەكە بیست و شەش بەرگەو بە پێی ئەم چاپەی كە بە تەحقیقی محمد عوامة كراوە، زیاد لە (39000) سی ونۆ هەزار دەقی لە نێوان (مرفوع و موقوف و مقطوع) بەسەنەدەوە لە خۆ گرتووە، خۆی زۆربەی دەقەكان مقطوع ن، لەوەش كەمتر موقوف و، و لەوەش كەمتر مرفوع ە. لە تایبەتمەندییەكانی (مصنف ابن أبي شیبة) ئەویە: - زۆربەی دەقەكانی دەربارەی فیقهو ئەحكامە و هەروەها دەقی زۆریشی لەسەر عەقیدەو مێژوو و فضائل وزهد و بواری تر تێدایە. - دانەر بە پێی بابەتە فیقهییەكان كتێبەكەی بۆ كۆمەڵێكی زۆر لە (كتاب) وژمارەیەكی زۆر لە (أبواب) پۆلێن كردووە و بۆ هەموویشی ناونیشانی گونجاوی داناوە كە ئەوەش - هاوشێوەی سەحیحی بوخاری - بەشێكە لەو زانستەی خوێنەر لێی سوودمەند دەبێت. - زۆر وردەكارانە سەنەدەكانی باس كردووە و جیاوازی كردووە لە شێوازی خستنەرووی سەنەدەكان بە گوێرەی جیاوازی جۆری دەقەكان، - لە كوێ پێویست بە ڕونكردنەوە بكات ڕوونكردنەوە دەدات. - هەندیك جار - بوخاری ئاسا - مەتنی دەقەكان دەكات بە چەند بەشێكەوە و بە گوێرەی ئەبوابەكان وەكو بەڵگە دەیانهێنیتەوە. - بەڵام دانەر خۆی پابەندی ئەوە نەكردووە هەرچی لە كتێبەكەیدا دەهێنیتەوە تەنها صحیح بێت، ئەوەش لە ڕێگەی تەخریج و تەحقیقی فەرموودەكانەوە، هەروەها پەراوێزەكانی خۆیشی، تا ڕاددەیەك چارەسەر دەبێت. - كتێبەكە سەرەڕای ئەوەی تەحقیق و تەخریج كراوەو ئاسانكارییەكی باش بۆ خوێنەری كراوە بۆ ئەوەی سوودی باشتری لێ ببینێت، سەرەڕای ئەوەی چەند تەحقیق و خزمەتێكی تریشی بۆ كراوە، بەڵام هێشتا زانایان و فەرموودەناسان و لێكۆڵەرەوانی كتێب و خزمەتكارانی سوننەت، قەرزاری خزمەتێكی ناوازەو لەمانە باشتر وشاییستەترن بۆ كتێبی المصنف، كە دانەرەكەی خزمەتێكی گەورەی بە نووسینی ئەو كتێبە بە تەواوی موسوڵمانان كرد. كتێبەكە لە چاپی دار القبلة و مؤسسة علوم القران ی سعودیە، ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. سوپاس بۆ مامۆستا عەلی تاهیر كە وێڕای لوتف و ڕێزیكی زۆر كە نواندی بەرانبەرم، كتێبەكەشی بە نرخێكی زۆر گونجاو پێ فرۆشتم، جزاه الله خیرا.