/بیانناسە/
زنجیرەی بیانناسە ٧٩- جهیمان العتیبي
: 810
2018-04-08
ناوی (جهيمان بن محمد بن سيف العتيبي) ه، له 16 ی سبتمبر ساڵی 1936 بهرانبهر 1 ی رجب ساڵی ( 1355) كۆچی له دایكبووه، بۆ ماوهی ههژده ساڵ له دامزراوهی ( الحرس الوطني) له سعودیه فهرمانبهر بووه و به دیاری كراویش شۆفێری تهنكهری ئاو بووه، ئهوهی كه باس ئهكرێت سهبارهت به خوێندنی جوههیمان ئهوهیه تاكو چواری سهرهتایی خویندووه، بهڵام دواتر له قۆناغێكی تری تهمهنیدا درێژهی به خوێندن داوه له دهزگایهكی زانستی سهر به ( الجامعة الاسلامیة) له شاری مهدینه، ئهگهرچی بههۆی ناڕازیبوونی لهو مهنههجانهی دهوترانهوه خوێندنی تهواو نهكردووهو هیچ بڕوانامهیهكی بهدهست نههێناوه، لهوێ لهگهڵ كهسێكدا به ناوی (محمد بن عبد الله القحطاني) كه یهكێك بوو له قوتابیهكانی شێخ (عبد الله بن عبد العزیز بن باز) دهبێته هاوڕێ و به هۆی نزیكبوونیان له یهكتر له ڕووی فیكر و بیروباوهڕهوه، پهیوهندییهكی تۆكمه له نێوانیاندا درووست دهبێت و قەحتانی خوشکێکی خۆی لە جوهەیمان مارە دەکات وهاوڕێتیەکەشیان دهبێته سهرهتای وهرچهرخانێكی گهوره له ژیانی هەردوکیاندا.
شایانی باسە باوكی جوهەیمان له گهڵ كومهڵی ( إخوان من أطاع الله) وهۆزهکاندا بهشداری چهندین جهنگ و غهزای كردبوو له بیستهكانی سهدهی بیستهمدا، لهوانه جهنگی (سبلة) كه له دژی شا (عبدالعزیز ال سعود) پێی ههڵسابوون و لهو جهنگهدا ههرچهند دهڵێن كورژراوه بهڵام ڕاست ئهوهیه كه نهكوژراوهو جوههیمانیش زۆر جار وهكو دهڵێن شانازی بهو جهنگانهی باوكییهوه دهكرد.
- جوههیمان كهسێكی دڵسۆز بوو بۆ بانگهوازهكهی ،خاوهن كهسایهتییهكی خۆشهویست بوو لهلای خهڵكی، باوهڕی تهواوی بهو بنهماو بنچینانهی خۆی ههبوو له بیروباوهڕدا كه بانگهشهی بۆ دهكرد، بهردهوام له ڕێگهی نووسین و وانه و گهڕان به دهڤەرهكاندا بۆ بانگهواز وفهرمان به چاكهو نههی له خراپه و بڵاوكردنهوهی نامیلكه خهریك بوو هۆشیاری به خهڵكی دهدا، به بێ ترس ڕهخنهكانی ئاڕاستهی حكومهتی سعودیهش دهكرد، بهڵام حكومهتی سعودیهی تهكفیر نهدهكرد.
- جوههیمان له سهرهتای شهستهكانهوه كۆمهڵهیهكی درووست كرد به ناوی (الجماعة السلفیة) و یهكهم بنکەشیان ماڵێك بوو له شاری مهدینه به كرێ گرتیان ویهكهم كهس لە زانایان پهیوهندییان له گهڵ (ابن باز) پهیدا كرد كه ئهو كاته ئهو جێگری سهرۆك زانكۆی (الجامعة الاسلامیة) بوو له مهدینه و داوایان لێ كرد ئامۆژگاریان بكات و مامۆستا و ڕێپیشاندهریان بێت له كارهكانیان، بۆیه (ابن باز) سهردانی دهكردن و لهوێ ههندێ جار موحازهرهی پێشكهش دهكرد و كرێی ماڵهكهشی جاروبار بۆ دابین دهكردن، بهڵام شایانی باسه كۆمهڵهكهیان وهكو حیزب و كۆبوونهوهیهكی سیاسی نهبوو، چونكه جوههیمان باوهڕی بهو جۆره كۆبوونهوانه نهبوو، بهڵكو تهنها بۆ بانگهواز و گرنگیدان بوو به یهكخوا پهرستی و دژایهتی بیدعهو ههر كارێكی ناشهرعی له ناو خهڵكیدا، ههموو ئهوانهش لهو كۆمهڵەدا بوون بهبێ بهرانبهر كاریان دهكرد و زۆر جار به یارمهتی ئەندامان و ههندی لهو زانایانهی سهردانیان دهكردن، یان له ڕێگهی فرۆشتنی ماڵ و كێڵگهكانی خۆیان خهرجی ئیشهكانیان دابین دهكرد.
- پێش درووستبوونی ئهو كۆمهڵهی جوههیمان ( الجماعة السلفیة المحتسبة) ههندێ ئاژاوه له شاری مهدینه درووستبوو بوو به هۆی ئهو گهنجانهوه كه به دارو تێڵا كهوتبوونه شكاندنی ئهو پهیكهرانهی دوكاندارهكان لهبهردهم دوكانهكانیاندا له مهدینه دایاننابوو بۆ نمایش كردنی جلی ئافرهت و ئهو ئهوهیان به حهرام دهزانی و به زۆر پێیان لادهبردن یان دهیان شكاند، ئهمهو چهند ڕووداویكی هاوشێوهی تر كاردانهوهو كهش و ههوایهكی گرژی له شار درووست كردبوو.
- ههر لهو ساڵانهدا له نێوان 1960 بۆ 1964 شێخ (محمد ناصرالدین الالباني) ش له زانكۆی ( الجامعة الاسلامیة ) له شاری مهدینه گرێبەستێکی کردبوو پهیوهندیشی لهگهڵ جوههیمان ههبوو، بەڵکو كاریگهریشی لهسهر خۆی و هاوهڵهكانی ههبوو كه ئهوان به شێوهیهكی زۆر گرنگییان به فهرموودهو وردبوونهوه له زنجیرهی سهنهد و عیلهل و قهڵاچۆكردنی بیدعه دهدا. جگه له ئهڵبانی به ههمان شێوه شێخ ( مقبل هادي الوادعي) پهیوهندییهكی تۆكمهی له گهڵ ئهوان ههبوو، وهكو خۆیشی دهڵێت مامۆستا و موفتی ئهوان بوو، بەڵام دواتر لە کتێبی (المخرج من الفتنە) ڕەخنەی لە داگیرکردنیان بۆ حەرەم گرت و هاوکات ڕەخنەشی لە شێوازی مامەڵەی ڕژێمی سعودیە بەرانبەر ئەوان گرت.
- ئهو كۆمهڵهی جوههیمان درووستی كرد له سهرهتا تهنها شهش كهس بوون خۆی و (سلیمان الشتیوي ، سعد التمیمي ، ناصر بن حسین) كهسێكی تریش كه یهمهنی بوو ههر زوو وهفاتی كرد و ئهندامێكی تریشیان دواتر به تۆمهتی ڕاكێشانی ئهو كۆمهڵه و گۆڕینی ئاڕاستهیان بهرهو كۆمهڵهی ( الاخوان المسلمین) ی میسر له جهماعهتهكه دوور خرایهوهو فهسڵ كرا، ئهم شهش كهسه سهردانی (ابن باز) یان كرد و نیازی خۆیان بۆ خسته ڕوو كه دهیانهوێت بانگهواز بكهن و دژایهتی بیدعه بكهن و لە کەسیش چاوهڕوانی هیچ چاكهو پاداشتێک نین له خوای گهوره نهبێت، بۆیه (ابن باز) وێڕای ڕازی بوونی لهسهر پیكهینانی كۆمهڵهكهیان پێشنیاریشی كرد ناوهكه له ( الجماعة السلفیة) وه بگۆرن بۆ ( الجماعة السلفیة المحتسبة) و ئهوانیش گوێڕایهڵییان بۆ ئهو پێشنیاره نیشاندا و ناوهكهیان گۆڕی، له دوای ئهوهش ههرچی بڵاوكراوهكانیان ههیه چاپیان نهدهكرد تاكو ابن باز سهرهتا نهبینینێت و ههرتێبینییهكیشی ههبوایه دهیانخسته سهر بڵاوكراوهكه.
- جوههیمان و جهماعهتهكهی له زۆرێك له بیروباوهڕهكانیاندا له زانایانی سعودیه جیاواز نهبوون، به تایبهتی له پرسهكانی عهقیده وهكو یهكخوا پهرستی و ئیمان و دژایهتی بیدعه و بیدعهكاران و زۆر شتی تر، بۆیه زانایان ئامادهی كۆڕو وانهو كۆبوونهوهكانیان دهبوون وهكو (ابن باز و أبو بكر الجزائري) و زۆر زانای تر، بهڵام له دوو مهسهلهدا له زانایانی سعودیه جیا دهبوونهوه:
یهكهم: له مهسهلهی پشتگیری كردنیان بۆ ڕژێمی سعودیه و فهرمان نهكردیان به چاكهو نههی نهكردنیان له خراپهكانی ڕژێم.
دووهم: سهبارهت به مهسهلهی دهركهوتنی فیتنە و نیشانەکانی قیامەت و بە تایبەتیش دەرکەوتنی مههدی جوههیمان و كۆمهڵهكهی پێیان وابوو نیشانهكانی قیامهت نزیك بوونهتهوه و مههدی كاتی دهركهوتنی هاتووە.
- جوههیمان و كۆمهڵهكهی زۆر به ئازایی و بوێرانه (أمر بالمعروف و نهي عن المنكر) یان ئهنجام دهدا، تهنانهت وینهكانی پادشای سعودیهیان لهسهر دراوی ڕیال دهسڕییهوهو دهیانشێوان و ئهو مهسهله لهو كاته بوو بووه باسی خهڵكی و دوو ڕاو بۆچوونیان له ناو خهڵكیدا درووست كردبوو كه ههندێك له زانایان دهیان وت ههبوونی ئهو وینه لهسهر دراوهكان ئاساییه ودروستە، چونكه (تعظیم) ناكرێت، بهڵام له ناو خهڵكیدا بۆچوونیكی تری پێچهوانهش ههبوو.
- هاوكات جوههیمان وجهماعهتهكهی هەندێ جار تیگهیشتنی نامۆیان بۆ ئیسلام ههبوو، كه لهگهڵ زانایان وله گهڵ تێگهیشتنی خهڵكیشدا نهدهگونجان، به ڕواڵهتی فهرموودهكان كاریان دهكرد و بایەخی زۆریان بۆ هیچ قسەیەک دانەدەنا ئەگەر بە ڕوونی بەڵگەی کتاب و سوننەتی لەسەر نەبوایە، تهنانهت وهكو دهگێڕنهوه خودی جوههیمان له كتیبخانهكهی خۆیدا جگه له ( المحلی) ی ابن حزم كتێبی تری فیقهی نهبووه، چونكه باوهری تهواویان به فهرموودهكان ههبوو وهكو خۆی جێبهجی بكرێت، لهوانه زۆر جار ئهبینران به پێ خاوسی ڕێیان دهكرد وەکو جێبەجێکردنی سوننەت، له ناو مزگهوتهكانیشدا دهبینران بهسهر فهرشهكانهوه به نهعل نویژیان دهكرد بۆ هەمان مەبەست، بهشداری وانهی زانایانیان دهكرد و داوای بهڵگهی قورئان و سوننهتیان له ههموو قسهكانیان دهكرد، ههر بیدعهیهكیان ببینیایه نکۆڵییان لێ دهكرد و به دهست دهیانگۆری، یان به بێ ترس و شهرم دهیانوت ئهوه بیدعهیه.
- له لایهكی تریشهوه ڕۆژ له ڕۆژ دهسهڵاتدارانی سعودیه زیاتر بهوان قەڵس و بێزار دهبوون و ههواڵیان پێدهگهشت كه جوههیمان و كۆمهڵهكهی خهریكه دهبنه سهرچاوهیهكی پشێوی بۆ ڕژێم و له بیروڕای خهڵكیدا گۆڕانكاری جهوههری درووست دهكهن، تهنانهت جارێكیان - وهكو شێخ مقبل له كتیبی المخرج من الفتنة دهڵێت - ههندێكی له زانایان تۆمهتبار كرد بهوهی زانیارییان دهربارهیان داوهته دهسهڵات وسیخوڕیان بهسهریانهوه كردووه، كه لهو تۆمهتهدا مهبهستیان (أبو بكر الجزائري) بوو، دواتریش له پاش دانیشتنێكی نێوان أبو بكر الجزائري و جهیمان له سهربانی ئهو ماڵهی له مهدینه كردبوویانه بنكه گرژی له نێوانیاندا درووست بوو و پهیوهندییان پچڕا له دوای ئهو دانیشتنهوه كه به (حادثة السطح) ناسرا.
- لهو كاتهوه لهسهرهتاو ناوهڕاستی شهستهكانهوه تاكو سهرهتای حهفتاكان جوههیمان به چهند گۆڕانكارییهكی بیروبۆچووندا تێپهڕی و ناكۆكی كهوته نێوان خۆی و ههندی له ئهندامانی دامهزرێنهری كۆمهڵهكهی، له ساڵی 1973 له وهزیفهی حكومهت دهستی كێشایهوه چونكه ئهو پێی وابوو خۆی و هاوهڵانی له وهزیفهی حكومهت نهبن باشتره بۆ ئهوهی بتوانن قسهی حهق بكهن و ئهو مووچهی كه له دهسهڵات وهریدهگرن ڕێگره له وتنی حهق و كۆمهڵه ناكۆكییهكی تریش كهوته نێوانیان، بهڵام بهههر حاڵ جوههیمان ههر بهردهوام بوو له بانگهواز و وانه وتنهوه له مزگهوتهكانی مەدینە و دەشتەکانی دەوروبەری و تهعبیر كردنی خهو ( كه گرنگییهكی زۆریان به مهسهلهی خهو دهدا) و، نووسینی نامیلكه و دوا جار تا ڕادهیهك جۆرێك له ڕۆچوونی پیوه بهدی كرا له مهسهلهی نیشانهكانی قیامهت و فهرموودهكانی فیتنهو دهركهوتنی مههدی به شیوهیهكی تایبهت.
- دەگێڕنەوە کە جوهەیمان خۆی لە وانە وتنەوە لە مزگەوتە گەورەکانی شارەکان بە دوور دەگرت و زیاتر لە مزگەوتە بچوکەکانی ناو مەدینە و ناوچەکانی بیابانی دەوروبەری مەدینە باسی ئیسلامی دە کرد و ئامۆژگاری خەڵکی دەکرد٫ بۆ هۆکاری ئەوەش هەندێ لە هاوڕێکانی جوهەیمان پاش جیابوونەوەیان لە ئەو دەیانوت بە هۆی ئەوە بووە دەشتەکی قسەی کردووە و لە دەربڕینی عەرەبی جوان و ڕاستو درووست شارەزا نەبووە چونکە لە دەشتی (ساجر) پەروەردە بوو بوو.
- جهماعهتهكهی جوهەیمان له زیادبووندا بوون و شوێنكهوتوانیان له ههموو شارهكانی سعودیه وهكو (مكة و ریاض و حائل والقصیم و دمام) زیادیان دهكرد و، بهڵكو پهل و پۆیان بۆ دهرهوهی سعودیهش دههاوێشت وهكو وڵاتی كوهیت كه زۆریك له بڵاوكراوهكانیان لهوێ چاپ دهكرا و دواتر له سعودیه دابهش دهكران، جوهەیمان خۆیشی بە قاچاغ و نهێنی سەردانی کوەیتی دەکرد.
- مامهڵهی ههندێ له شوێنكهوتوانی جوهەیمان زانایان و خهڵكی توڕه دهكرد و سکاڵایان لێ دهكرا و له حهفتاكان كاتێك ژمارهیان زیادی كرد زیاتر بوونه جێگهی بایهخ به تایبهتی دوای ئهوهی ههندێك لهو گهنجانه به نهعلهوه له مزگهوتی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم نوێژیان دهكرد و وشهی (الصلاه خیر من النوم) یان له بانگی یهكهمی بهیانیان دهوت و بهڵكو كار گهیشته ئهوهی وێنهكانی شا (خالد بن عبد العزیز) یان لهسهر دراوی ڕیال دهسڕییهوه یان دهیانشێواند، بهڵكو جوههیمان به هۆی ئهو ناشهرعییانهی له ڕاگهیاندنی سعودیه دهیبینی وهكو دهركهوتنی ئافرهت و ههندی ڕهخنهی تر كه له دهسهڵات ههیبوو بهیعهتیشی به شهرعی نهدهزانی بۆ ئهو دهسهڵاته بێ ئهوهی تهكفیریان بكات،بهڵام له نێو ڕیزی كۆمهڵهكهی كهسانی كاریگری تێدا بوو وهكو ( فیصل الیامي) كه به هۆی گرنگیدانی زۆری به زانست به (ابن تیمیة الصغیر) دهناسرا، ئاراستهی بهرهو تهكفیر كردنی ڕژێمی سعودیه بوو، بۆیه له ساڵی 1977 له كاتی هاتنی شێخ ئهلبانی بۆ حهج ئهوان لهسهر باسی تهكفیركردنی دهسهڵاتداران دانشتنیكی سێ قۆڵییان ئهنجامدا، بهڵام جوههیمان له كۆتایی دانیشتنهكه ئهو كاسێتهی دهنگهكانی لهسهر تۆمار كرابوو له ناویدا و ترسی ئهوهی بوو ئاراستهو بۆچوونی فهیسهڵی هاوڕێی له ناو ڕیزهكانی جهماعهتهكهی تهشهنه بكات.
- ئهوانهی جوههیمانیان بینیوهو ناسیویانه به كهسایهتییهكی كاریزما وهسفیان كردووه، كۆمهڵێک ئاكار و خهسڵهتی جوانی تێدابووه كه شوێنكهوتووانی زۆر پێوهی وابهسته بوونه، لهوانه ئهو كهسێكی سادە وڕوح سووك ولێبڕاو بووه بۆ بانگهوازهكهی، دوو ئۆتۆمبێلی ( بیجۆ) و (سالۆن) ی ههبووه بهردهوام له گهشت و سهردانی ناوچهكان و بهسهركردنهوهی ئهندامان و وانه وتنه بووه له شار و له دهشت وناوچه بیابانییهكاندا، ههروهها زۆر ژیر و لێهاتوو و ئازا و بهخشنده بووه، بۆیه كهسانی نوێ بۆ پهیوهندی كردن بهو كۆمهڵهوه زۆر جار تهنها ناوبانگ و كهسایهتی جوههیمان سهرنجی ڕادهكێشان و به كاركردن له گهڵ ئهو كۆمهڵە قایلی دهكردن.
- له دهورو بهری ساڵی 1977 – به پێی قسهی (ناصر الحزیمي) خاوهن كتیبی ( أیام مع جهیمان) كه لهگهڵ خودی جوههیمان بووه وزۆر لێیهوه نزیك بووهو پێش ڕووداوی حهرهم به هۆی جیاوازی دیدو بۆچوون لێی جیا بووهتهوه ، ڕاپۆرتێكیان لهسهر نووسرا كه ئهندامانی ئهم كۆمهڵه له شاری مهدینه و ههندێ جێگهی تر حهشارگهی چهكیان ههیه، ههر بۆیه شاڵاوێكی دهستگیر كردن لهناو جهماعهتهكهی جوههیمان دهستی پێكرد و ههندێك له ئهندامانی دامهزرێنهری كۆمهڵهكه دهست گیر كران و جوههیمانیش ههڵهات، شایانی باسه یهكێك لهوانهی دهستگیر كران لهو كهیسه شێخ ( مقبل بن هادي الوادعي) بووكه دوای سێ ههفته له دهستگیر كردنی ئازاد كرا و له سعودیه دهركرا بۆ وڵاتهكهی خۆی له یهمهن، له پاش ئهو ههڵهاتنه جارێكی تر جوههیمان دهرنهكهوتنهوه تاكو له ڕووداوی داگیركردنی حهرهمدا لهوێ بینرا.
- له ماوهی دیارنهمانیدا جوههیمان بە شێویەوەکی ڕاشکاوانەتر دهستی كرد به ڕاگەیاندنی بیروباوەڕو قەناعەتەکانی کۆمەڵەکەی و هەروها بەردەوامیش بوو لە بڵاو كردنهوهی ههندێك بڵاوكراوهو نامیلكه كه ههندێكیان له كوهیت چاپ دهكران و به ناوی جوههیمان خۆی یان به ناوی خوازراو له ناو سعودیه دابهش دهكرا، لهوانه: ( رسالة الالتباس) و ( رسالة الفتن) و( الامارة والبیعة والطاعة و كشف الحكام) (الرسائل السبع) ( الرسائل الاربع والسبع) ڕای خۆی بە ڕاشکاوی لە سەلەفییەکانی سعودیە و کۆمەڵەی ئەنساروسسوننە و ئیخوانی میسر دەربڕی و هەروەها باسی مههدي و دهركهوتنی نیشانه گهورهكانی قیامهتی تێدا بوو، بڵاوكراوهكان له كوهیت چاپ دهكران و به قاچاغ دهیانگهیانده ناو شارهكانی سعودیه و به ههزاران نوسخهی له ناو حهرهم و شوێنهكانی تر له ڕێگهی چالاكوانانی ( الجماعة السلفیة المحتسبة) دابهش دهكرایه سهر موسوڵماناندا، جارێكیش له بازگهیهكی سنووریدا دهست بهسهر چوارده ههزار نوسخه له یهكێك لهو بلاوكراوانهدا گیرا كه له ناو پیكابێكدا له ژێر بارێكی كا شاردبوویانهوه.
- بهڵام لهو كاتهدا كه دهوری دووسال پێش ڕوودانی رووداوی حهرهم بوو، (محمد بن عبد الله القحطاني ) باسی كهوتبووه ناو باسهكانهوهو زۆری نهبرد قهحتانی وهكو مههدی باس دهكرا و ئهمهش بووه مایهی دابهش بوونی جهماعهتهكهی جوههیمان بۆ دوو كۆمهڵی ناكۆك: یهكێكیان باوهری بهوه بوو قهحتانی مههدییهو كۆمهڵێكیان باوهری پێ نهبوو. سهیریش لهودا بوو خودی قهحتانی تاكو ماوهیهك باوهڕی بهوه نهبوو كه خۆی مههدییهو پێی دهوتن له خوا بترسن و وام پی مهڵێن، بهڵام جوههیمانی هاوڕێی گیان بە گیانی و زاوای ئهوی به مههدی دهزانی، لهسهر ئهم باوهڕهش كۆمهڵیك له جهماعهتهكهیان لێ جیا بوویهوه بهڵام زۆرینهیان لهسهر بۆچوونهكهی جوههیمان بوون. لە هۆکارەکانی قەناعەتیشیان بە وەی قەحتانی مەهدییە ئەوە بوو، کەسانێکی زۆر لە سعودیە و لە وڵاتانەوە خەویان پێوە بینیبوو کە ئەو مەهدییە.
- وا دهردهكهوێت جوههیمان و جهماعهتهكهی ههر له سالی 1978 هوه( واته ساڵیك پێش ڕووداوهكه) سهرقاڵی پلان داڕشتن بوونه بۆ داگیركردنی حهرهمی مهككه به مهبهستی بهیعهتدان به مههدی له پهنای كهعبهدا، بۆیه ماوهیهك پێش سعاتی سفر ئهوان خواردن و خورمایان له ژێر زهمینهكانی حهرهم ههڵگرتووه و سوودیان له سووكی ئهو ڕێوشوێنانه وهرگرتووه له دهروازهكانی حهرهمدا بووه و نهك تهنها خواردن و ئازووقه بهڵكو چهكیشیان حهشارداوه له جێگهی تایبهتدا لهو ژێر زهمینانهدا.بۆ ڕۆژی دیاریكراویش چهكی پێویستیان له ڕێگهی تابوتهكانهوه گواستبوویه ناو حهرهم گوایه ئهو تابوتانه تهرمی مردووهو بۆ نوێژ كردن لهسهریان براونهته ناو حهرهم، ههروهها توانیان تهنكهری ئاو و ههندی سهیارهی تری خزمهتگوزاری بۆ بردنه ژوورهوهی چهك و خورما به كاربهێنن.
- یهكێك له سهرانی ئهو كهسانهی كه له مهسهلهی مههدی هاوڕا نهبوون له گهل جوههیمان كه (أحمد المعلم) بوو،نامهیهكی بهپهله نووسیبوو بۆ جوههیمان تێیدا نكۆڵی كردبوو لهوهی محمد القحطاني مههدی بێت و به بهڵگهی فهرمووده بۆی سهلماندبوو كه پێش هاتنی مههدی زۆر ڕوداوی تر ڕوودهدات كه تاكو ئهو كاته هیچ لهو ڕووداوانه ڕوویان نهدابوو، نامهكه له ڕۆژی ڕووداوهكه به دهستی كهسێكدا گهیشته حهرهم بهڵام كاتی ئهوه نهمابوو به دهستی جوههیمان بدرێت.
- له بهرهبهیانی یهكهم ڕۆژی ساڵی 1400 كۆچی بهرانبهر 20 ی تشرینی دووهمی سالی 1979 كاتێك (محمد السبیّل) پێش نوێژی مزگهوتی حهرام سهلامی له نوێژی بهیانی دایهوه، جوههیمان و زیاتر له 200 له شوێنكهوتوانی له ناو مزگهوتهكهدا دابەش بوون و یهکسهر دهستیان بهسهر مایكرۆفۆنهكهی لای پێشنوێژهكهدا گرت و دهستیان كرد به خویندنهوهی بهیاننامهكهیان دهربارهی دهركهوتنی مههدی و خویندنهوهی فهرموودهكان به زنجیرهی سهنهدهكانیانهوه و وتیا ئهو مههدییه ئێستا لهگهڵمانایه و داوایان له موسوڵمانان كرد پاش كهمیكی تر بهیعهتی پی بدهن، بهڵام ههر له كاتی خوێندنهوهی ئهو بهیاننامه جوههیمان مایكرۆفۆنهكهی له (خالد الیامي) وهردهگرت و چهكدارهكانی به ناویان بانگ دهكرد و ئاڕاستهی دهكردن بچنه سهر منارهكان و دهروازهكانی حهرهم دابخهن، ههروهها پێی دهوتن وهكو له تۆماره دهنگییهكانی خۆیدا هاتووه: تهقه له سهربازهكان مهكهن تاكو تهقهتان لێ نهكهن.
- خهڵكی تووشی ترس و سهرسوڕمان و حاڵهتێكی شپرزەیی بوون، ههر چۆنیك بێت، پاش خوێندنهوهی به یاننهماكه، (محمد القحطاني) ڕووی كرده ئهو جێگهی كه له فهرموودهكاندا هاتووه مههدی بهیعهتی پێدهدرێت له نێوان ڕوكن و مهقامدا، لهوێ ڕاوهستا و جوههیمان و شووینكهوتوانی و زۆرێك لهو خهڵكهش بهیعهتیان پێ دهدا، دهنگی (الله أكبر) ی زۆرێك له خهڵكیش بهو بۆنهوه بهرز بوویهوه.
- له سعاتی یهكهمدا جهماعهتی جوههیمان بهتهوای دهستیان بهسهر مزگهوتی حرام و ههموو بهرزاییهكانیدا گرت، له پێكدادانێكیشدا لە نێوان چهكدارێكی جوههیمان و سهربازێكدا لهیهكهم ساتهكانی ههڵمهتهكهدا یهكیك له چهكدارهكان به گوللهی پاسهوانێك كه بهر دهرگاكه كهوت و گهرایهوه بۆ چهكدارهكهو وكوشتی.
- لهم كاتهدا محمد سبهییلی پێشنوێژی حهرهم خۆی گهیانده ژوورهكهی خۆی و لهوێوه دهسهڵاتدارانی له بارودۆخهكه ئاگهدار كردهوهو توانی له دهرگایهكهوه كه كۆنترۆڵ نهكرابوو خۆێ دهرباز بكات.
- سهرهتا دهسهڵاتداران نهیاتوانی له ترسناكی و گهورهیی ڕووداوهكه باش تێبگهن و له ڕۆژی یهكهم جۆرێك له حهپهسان و ڕوون نهبوونی بهرنامه و شێوازی ڕووبهڕووبوونهوهی چهكدارهكانیان پێوه دیار بوو، بهڵام شازاده ( فهد بن عبدالعزیز) كه جێنشینی شا خالیدی برای بوو، لهو ڕۆژدا له لوتكهی عهرهبی بوو له تونس و به پهله گهڕایهوه و مهلیك خالید یش ههر لهگهڵ دهستپێكردنی روداوهكه وهزیری ناوخۆ و وهزیری بهرگری بۆ مهككه نارد و ژوورێكی عهمهلیات یان له ئوتێلێكی مهككه بۆ مامهڵه كردن لهگهڵ ڕووداوهكه درووست كرد.
- چهكدارهكانی جوههیمان دیار بوو مهشق و ڕاهێنانی پێویستیان بۆ ئهو جهنگه چاوهڕوان كراوه كردبوو، جوههیمان یش به شێوهیهكی مهیدانی سهرپهرشتی دۆخهكهی دهكرد، بۆیه بهو چهكه سووكانهی كه پێیان بوو، خۆڕاگری و ئازایهتییهكی زۆریان نیشاندا، هێزهكانی سوپا له ڕۆژی یهكهم و دووهمدا تووشی شۆك بوون و سهرهڕای سوڕانهوهی فرۆكهكان بهسهر حهرهمداو هاتنی هێزێكی زۆر بۆ ئابڵۆقهدانی حهرهم و بهكار هێنانی تانك و ههموو جۆره چهكێك بۆ ئهو دۆخ و شوێنه ههستیاره بگونجێت به كارهات، بهڵام بۆیان دهركهوت پرسهكه لهوه گهورهتره به ئاسانی و بهتهنها سعودیه خۆی كۆنترۆڵ بكرێتهوه،بۆیه یهكهم جار پهنایان بۆ (الحسین بن طلال) ی شای ئهردهن برد و ئهویش هیزی هێزێكی تایبهتی له هێزهكانی ( الصاعقة 91) ڕهوانه كرد به سهركردایهتی: (تحسین شكتم) بهڵام سهرهڕای ئهوهی هیچیان پێ نهكرا ژمارهیهكی زۆریشیان بهدهست چهكدارهكانی جوههیمان لێ كوژرا.
- حكومهتی سعودیه زۆر مهبهستی بوو خۆی ئهو كێشهیه یهكلا بكاتهوه، بهڵام نهیتوانی وناچار بوو پهنا بۆ ههندێوڵات وهكو ئهڵمانیا و ئهمریكا ببات و ئهوانیش ڕاهێنهرو ڕاوێژكاری به ئهزموون و به توانای خۆیان نارد بۆ یهكلا كردنهوهی پرسهكه، بهڵام چهكدارهكان سهرهڕای ههموو شتێك جێگیر بوون له شوینهكانی خۆیاندا و بهو چهكه سووكانهوه خۆڕاگرییهكی زۆریان نیشاندا، ئهو كاتهش هێزهكانی سوپای سعودیه له ڕێگهی پهرهشووتهوه دابهزاندنیانبه هێزێكی تایبهت كرد بۆ ناو حهرهم، ئهوان توانیان ژمارهیهكی زۆریان لێ بكوژن.
- له ڕۆژی چوارهمی ڕووداوهكه له نێو جهماعهتی جوههیماندا ڕووداوێكی چاوهڕوان نهكراو ڕوویدا ئهوش كوژرانی ( محمد بن عبد الله القحطاني) بوو كه سێ ڕۆژ پێش كوژرانی وهكو مههدي بهیعهتی پێ درابوو، ئهمهش بهشێكی لهوانه كه ئاگهداری كووژرانهكه بوون تووشی شۆك كرد ، سهرهتا جوههیمان باوهڕی نهكرد و وتی مههدی نامرێت ئێستا و هێشتا ئهركی زۆر ماوه ئهنجامی بدات، بهڵام كه له كوژرانهكهی دڵنیا بوون، جوههیمان - به پێی ههندێ سهرچاوه - داوای كرد ئهو ههواڵه بڵاوهی پێ نهكرێت.
- له ڕۆژانی داهاتوودا شهڕ له نێوان چهكداران و ئهو هیزانهی ئابڵوقهی حهرهمیان دابوو بهردهوامی ههبوو، سوپایش داهێنانی ئهكرد له بهكارهێنانی ههر ڕێگهیهك ببێته مایهی ڕزگار كردنی مزگهوتهكه به بێ وێران كردنی، غاز و دووكهڵ و ئاوو فرۆكهو تانك و چهكی قورس و ههموو توانایهكی خۆیان به به كارهێنا و سهربازهكانیش به ههمان شێوه ئازایی و نهبهردییهكی زۆریان نیشاندا بۆ ئازادكردنی حهرم له دهستی ئهوان، بهڵام چهكدارهكان و ئهو خهڵكهی له ناو حهرهمدا گیریان خوارد بوو ههر مانهوه بهڵام توانای جهماعهتی جوههیمان له كهم بوونهوهدا بوو، فیشهك و ئازووقهو ئاوو خورما بهرهو تهواو بوون دهچوو، بۆنی كوژراوو و بریندارهكانیش له ناو حهرهمدا له گهڵ بۆنی دووكهڵ و غاز و باروتدا تێكهڵ به یهكتر بوون.
- دوای چهند ڕۆژێك جوههیمان بڕیاریدا ههرچی مناڵ و ئافرهت ههیه ڕێگه بدرێن دهربچن له حهرهم و بۆ ئهو مهبهستهش دهرگایهكیان كردهوهو ئهوان دهرچوون شایانی باسه ههندیك له چهكدارهكانی جوههیمان ژن و مناڵیشیان لهگهڵ خۆیان هێنا بوو، رهنگه هۆكاری ئهم ههنگاوهش نهمانی خوارد وئاو بێت.
- له ڕۆژی چوارهمی دهست بهسهراگرتنی حهرهم واته له 23 ی تشرینی دووهمی 1979 سهرهڕای ئهو بهیاننامانهی حكومهتی سعودیه دهری دهكرد كه حهرهم له ژێر كۆنترۆڵدایه، بهڵام ههموو جیهان دهیانزانی كه دۆخهكه یهكلایی نهكراوهتهوه به تهواوی و چهكدارهكان هێشتا حهرهمیان له ژێر دهستدایه، ههر لهو ڕۆژهدا مهلیك خالید گهوره زانایانی سعودیهی كۆكردهوهو ئهوانیش فهتوای ئهوهیان دهركرد كه ئهمانه خوارج ن و خروجیان كردووه و حهرهم كه جێگهیهكه خوای گهوره شهڕو كوشتاری تێدا قهدهغه كردووه ئهوان پشێوی و ترس و كوشتاریان تێدا ناوهتهوه بۆیه درووسته جهنگیان له دژ بكرێت و بكوژرێن، فهتواكه له زیاتر له سی كهس له گهوره زانایانی سعودیهوه دهركرا كه (ابن باز) له نێویاندا بوو.
- له ڕۆژی نۆیهمی رووداوهكه هێزهكانی سعودیه به تانك و زریپۆش و چهكدارهكانهوه توانیان كهلێنێك بۆ ناو حهرهم درووست بكهن و بچنه ناو مزگهوتهكهوه، بهڵام زۆربهی چهكدارهكان له نهۆمهكانی خوارهی حهرهم ههر مابوون و له ژێر زهمینهكانهوه بهرگرییان دهكرد و بهو پێیهش ئهگهر چی حكومهت ئهو وێنانهی له ناو حهرهمهوه بڵاو دهكردهوه وهكو بهڵگه لهسهر تهواو بوونی كێشهكه، بهڵام له ڕاستیدا كێشهكه هێشتا یهكلا نهكرابوویهوهو ئهوان سهرهڕای نهمانی ئازووقه و ئاو و كهم بوونهوهی چهك و تهقهمهنی، ئهوان هێشتا توانای شهڕكردنیان ههر مابوو، بهڵام جهنگهكهیان بۆ نهۆمهكانی خوارهوهی حهرهم گواستبوویهوه.
- ههر لهیهكهم ڕۆژهوه به هۆی ئاژانسهكانی ههواڵ و ڕاگهیاندنهكانهوه جیهان ههمووی لهو ڕووداوه ئاگهدار بوون و به ئهو پهڕی بایهخهوه چاودێری دۆخهكه دهكرا، بهڵام دهركردنی حهرهم له ژێر دهستی چهكدارهكان كارێكی زۆر قورس بوو، چونكه سوپای سعودیه مهبهستی بوو كه به كهمترین ڕێژهی وێران كردن له حهرهمدا پرسهكه كۆتایی پێ بێت، ههر بۆیه پاش ئهوهی هێزهكانی ئوردون و ڕاهینهران و مهشق پێكهرانی ئهڵمانیا و ئهمریكا نهیانتوانی به تهواوهتی كێشهكه بنهبڕ بكهن، ناچار سهرانی حكومهتی سعودیه پهیوهندییان به (جیسكار دیستان) ی سهرۆكی فهرهنسا كرد و داوای یارمهتییان لێكرد، ئهویش ههڵسا بهناردنی تیمێكی زۆر تایبهتی سهر به یهكهی هێزهكانی نیشتمانی فهرهنسی GIGN و ئهوانیش له جودده مهشقیان بهشهست ئهفسهری سعودیه كرد له سهر به كار هێنانی گازێكی له هۆشبهر ودوا جار و له كۆتا شاڵاوی سوپادا بۆ سهر چهكدارهكان له ڕۆژی سیانزیهمی ڕووداوهكان دهستی پێكرد و دوو ڕۆژی خایاند و به یارمهتی ئهو گازه له هۆشبهره و چهكهكانی تر،ههموویان دهستگیر كران و جوههیمانیش پاش تهواو بوونی چهك و زهخیرهیان به تهواوهتی ، خۆ بهدهستهوهدانی خۆی و چهكدارهكانی ڕاگهیاند ودوای پانزه ڕۆژ دهست بهسهراگرتنی حهرهمی مهككه هێزهكانی سعودیه توانیان لێیانی وهربگرنهوه.
- جوههیمان و هاوهڵهكانی دهستگیر كران و خودی جوههیمان بۆ ئوتێلێك گواسترایهوهو پهیامنێرهكانی جیهان وینهیان گرت و دوای ماوهیهك دادگایی كردنی ههموو بهشداربووانی ڕووداوهكه دهستی پیكرد و جوههیمان و شهست كهس له هاوڕێكانی فهرمانی كوشتنیان بۆ دهرچوو و به شمشێر له گهردنیان دراو ئهوانی تریش له ههتا ههتایی بۆ ماوهی جیاواز حوكمی زیندانی دران.
- دهرنجامه فهرمییهكان ئاماژهیان بۆ ئهوه دهكرد كه زیانهكان بهم شێوه بوونه:
127 كوژراو له سهربازهكانی سوپای سعودیه، 117 كوژراو له چهكدارهكانی جوههیمان، 26 كوژراو له حاجییهكان كه له ناو حهرهمدا بوون له كاتی داگیركردنهكه، جگه له 450 بریندار له ڕیزی سوپا..بهڵام چاودێرهكان و ئهوانهی لهو كاته ئامادهی ڕووداوهكان بوونه باسی ژمارهی زۆر لهمه زیاتر دهكهن.
له كۆتاییشدا دوای گهڕان و خویندنهوهو وگوێگرتنی زۆرم لهسهر جوههیمان و جهماعهتهكهی و ڕووداوهكه بهوه گهیشتم كه:
1- جوههیمانی كوڕی موحهممهدی كوڕی سهیفی عوتهیبی، گهنجێكی موسوڵمانی وابهسته بووه به مهنههجی ئههلی سوننهتهوه، له دهشتی ناوچهی (ساجر) ی لای شاری ڕیاز پهروهرده بووهو به شێوهزاری بهدهوی ئهوان قسهی كردووه، گرنگی زۆری به زانستی فهرمووده داوه به تایبهت مهسهلهی وردبوونهوه له سهنهد وحاڵی گێڕهرهوهكان و مهسهلهی عیلهل، ئهمهش - دواتر - ڕهنگدانهوهی زۆری لهسهر شوێنكهوتوانی ههبووه، لهسهر ئهم بنهمایهش پهیوهندی تۆكمهی له گهڵ زانا ناودارهكان ههبوو بهتایبهتی ئیبنو باز و ئهڵبانی، ههروهها له گهڵ (مقبل بن هادي الوادعي) یهمهنی.
2- لهسهرهتای شهستهكانی سهدهی بیستهم له گهڵ پێنج كهسی تردا ههڵساون به درووست كردنی كۆمهڵهیهكی سهلهفی لهسهر ئهو بنهماو بنچینانهی كه باوهڕیان پێی بووه و جیاوازیشی نهبووه له گهڵ بیروباوهڕی زانایانی ئهو سهردهمه كه له شاری مهدینه بوونه وهكو: (ابن باز،الالباني، مقبل الوادعي، أبو بكر الجزائري....) ابن باز ناوی كۆمهڵهكهیانی له ( الجماعة السلفیة) وه بۆ ( الجماعة السلفیة المحتسبة) گۆڕیوه، به شایهتی شێخ مقبل الوادعي له پاش له ناوچوونی جوههیمان و شوێنكهوتوانی له كتێبی(المخرج من الفتنة) سهرهڕای ئهوهی وتوویهتی ئهوان له ڕووداوی حهرهم ههڵه بوونه بهڵام دانی بهوهدا ناوه كه ئهوان كاریگهری زۆر باشیان بووه لهسهر موسوڵمانانی سعودیه و وڵاتانی تریش وهكو میسر و سودان و كوهیت و شوێنهواریان له بانگهوازدا نكۆڵی لێ ناكرێت.
3- جوههیمان و جهماعهتهكهی به چهند قۆناغێكدا له تێگهیشتنی دهقهكان تێپهڕ بوونه، بۆیه چهندین كهسی دامهزرێنهری ئهو كۆمهڵه لهسهر بنهمای گۆڕانكارییه فیكریهكانی جوههیمان له كۆمهلهكه دوور كهوتوونهتهوه، بۆ نموونه دوای تیكچوونی پهیوهندی جوههیمان و ئهبو بهكری جهزائری ژمارهیهك له هاوڕێكانی جوههیمان ئهو جهماعهتهیان بهجێهێشت و شوێن جهزائری كهوتن لهوانه:( سلیمان الشتیوي) كه یهكیك بوو له دامهزرێنهرانی ئهو كۆمهڵه، ههروهها (فیصل الیامي) به ههمان شێوه له ڕووی فیكرییهوه لهگهڵ جوههیمان ناكۆكی كهوته نێوانیان بهڵام وهكو هاوڕێتی و برایهتی ئهو جوههیمانی به جێ نههێشت و تاكو مردن له گهڵیدا بوو، پێویسته ئهوهش بوترێت هێڵه پانهكه ههمیشه زۆرینه بووهو بهتهواوهتی وابهستهی ئاراستهو تێگهیشتنی جوههیمان خۆی بوونه.
4- ئهم كۆمهڵه و سهركردكهشیان، به كرێگرتهی هیچ لایهنێك نهبوونهو پارهو یارمهتیشیان له هیچ لایهنێك وهرنهگرتووه، كۆمهڵهیهكی بانگهواز بوونه نهك حیزبێكی سیاسی ، بهڵكو باوڕیان به دامهزراندنی حیزبیش ههر نهبووه، كاتێكیش له سهرهتای درووست بوونیان ههستیان بهوه كرد یهكێك له دامهزرێنهرهكانیان جهماعهتهكهیان بهرهو كۆمهڵهی (الاخوان المسلمون) ی میسر ڕایان ئهكێشێت، یهكسهر فهسڵیان كرد، یان ناچاری دوور كهوتنهوهیان كرد له خۆیان.
5- جوههیمان تهوهرهی سهرهكی ئهو جهماعهته بوو كه ههمووان پێوهی وابهسته بوون، ئهو وابهسته بوونهش ههر وا له خۆڕایی درووست نهبوو بوو، چونكه جوههیمان به شایهتی ئهوانهش كه لهگهڵی ناكۆك بوون و دواتر لێی جیابوونهوه، نموونهی ڕهوشتی جوان و خۆ ڕاگری و پشوو درێژی و گهڕان به دوای بهڵگه و دینداری بووه، تهنانهت تهنها ناوی بهس بووه بۆ ئهوهی ژمارهیهكی زۆر له گهنجانی خۆبهخشی ئهو وڵاته پهیوهندی پێوه بكهن به مهبهستی فهرمان به چاكه نههی له خراپه.
6- له مهسهلهی دیاری كردنی ( محمد بن عبد الله القحطاني) وهكو مههدی ئاخیر زهمان، جوههیمان و هاوڕاكانی ئیجتیهادێك بوو كردیان وههڵه بوون و ڕاستییان نهپێكا، ههڵهكانی تریشیان وهكو داگیر كردنی حهرهم بیناكردن بوو لهسهر ئهو ههڵهیه، بهڵام ئهوان وا دهردهكهوێت جگه له جێبهجێكردنی فهرموودهكان دهربارهی مههدی و بهیعهت پێدانی له بنچینهداهیچ بهرنامهو مهبهستێكی تیكدهرانهیان نهبووه.
7- له پرسی دهست گرتن بهسهر حهرهمدا ئهوان ( متأول) بوون و ئیمانی تهواویان بهوه بوو قهحتانی مههدییه وقیامهت نزیك بووهتهوهو تهنانهت كاتێك لهناو حهرهم بوون چاوهڕوانی ئهو سوپا بوون كه له فهرموودهكاندا باسكراوه كه بهرهو كهعبه دێن و خوای گهوره به ناخی زهوییاندا دهبات.له یهكهم فهرمانهكانیشیدا به چهكدارهكان كاتێك دابهشیان دهكاته جێگهكانی خۆیان پێیان دهڵێت تهقه مهكهن تاكو تهقهتان لێ نهكرێت، حكومهتی سعودیهش ئهو شهڕهی لهسهر سهپێنرا و به هیچ پێوهرێك نهیدهتوانی دهستهوسان بێت بهرانبهر ئهو كردهوه له داگیركردنی حهرهم، بهڵام قسه لهسهر ئهوهیه بۆچی كۆمهڵێك له زانایانی بۆ گفتو گۆ كردن نهنارد لهگهڵیان ویهكسهر بهو شێوه مامهڵهی لهگهڵ كردن.
8- هۆكاری ئهوهم بۆ ئاشكرا نهبوو نهشمتوانی تێبگهم؛ بۆچی جوههیمان له چوارهم ڕۆژی ڕووداوهكهدا، كاتێك (محمد القحطاني) كه گوایه مههدییه كوژرا كه به پێی فهرموودهكان ئهو نابێت لهوێدا بمرێت، بۆچی دوای ئهوهش جوههیمان ههر بهردهوام بوو لهسهر شهڕ كردن و خۆی به دهستهوه نهدا؟!
9- ئهگهر چی ڕوداوی حهرهم ڕوداوێكی نهخوازراو بوو سعودیهی خسته ههڵویستێكی زۆر ناخۆشهوه، بهڵام ههندێك وهكو ( أبو محمد المقدسي) پێیان وایه، ئهو ڕووداوه ههلێكی زێڕین بوو بۆ حكومهت ههڵكهوت بۆ ئهوهی ئهو كۆمهڵه له نێو بدات، ههندێكی تریش به دووری نازانن كه دهسهڵاتداران لهو پلانهی ئهوان ئاگادار بووبێتن و ئاسانكاریان بۆ داگیر كردنی حهرهم بۆ كردبن بۆ ئهوهی بههانهی له ناوبردنیان لهسهرتاسهری وڵات دهست بكهوێت.
10- ئهوان له دیدی خهڵكی و بگره ههندێك لهو سوپایهش كه ئابڵۆقهی حهرهمی دابوو به كهسانێكی موسوڵمانی وابهسته به دینهوه ئهناسران، بۆیه شا خالد داوای فهتوای له زانایان كرد بۆ شهڕكردن له دژی ئهوان و كوشتنیان و دوا جار 32 له زانایانی سعودیه - كه ابن باز یشیان تێدا بوو - فهتوای ئهوهیان دا ئهوان خروجیان كردووه و پێویسته بكوژرێن.
11- جوههیمان وكۆمهڵهكهی خهوارج نهبوونه بهو واتای لهسهر بیروبۆچوونی خهواریجهكان بووبن، بهڵكو زۆر دووریش بوونه له بیروباوهڕی ئهو تاقمه كه باوهڕیان به فهرمووده نهبووهو نهفرهتیان له هاوهڵان كردووهو به تاوانی گهوره موسوڵمانیان كافر كردووه، بهڵام خروجیان لهسهر ئهو دهسهڵاته كردووه كه زۆر به ڕهخنه بوونه لێی و كێشهیان لهگهڵ دهسهڵاتدا كێشهیهكی شهرعی بووه و لهو ڕووهوه بووه كه ئهوان له شهرعی ئیسلام لایان داوه، به ڕای خۆیشم و ئهوهی تێگهیشتووم داگیركردنیان بۆ حهرهم تهنها بۆ مهبهستی به جیهینانی بهیعهتدان بووه به مههدی كه به بۆچوونی ئهوان بریتی بووه له (محمد القحطاني).
بهڵام شێخ موقبیل وادعی پێی وایه جگه له مهسهلهی بهیعهتدان به مههدی چهند هۆكارێكی تریش له پشت داگیركردنی حهرهمهوه وهستاوه، لهوانه:
* دژایهتی ههندێك زانا بۆ جوههیمان و كۆمهڵهكهی، وهكو: ابن صالح و شیبة الحمد و ابن مزاحم، كه ئهوان خهڵكیان له جوههیمان و جهماعهتهكهی وریا دهكردهوهو قسهشیان بۆ ههڵدهبهستن.
* بێ ئینسافی دهسهڵاتی سعودیه له گهڵ ئهو گهنجانهو ئازاردان و زیندان كردنیان و تهماشاكردنیان وهكو تاوانبار و لاڕێ و لادهر.
*تێكهڵ بوونی ههندێ گهنجی میسری لهگهڵیان و درووستكردنی كاریگهری لهسهریان.
* تێكچوونی كۆمهڵگهی سعودی و دووركهوتنهوهیان لهشهرعی خوا كه بووه مایهی توڕه بوونی ئهوان لهو واقیعه دووره له ڕوحی ئیسلام.
بابهتهكهم بهم پرسیاره كۆتایی پێ دههێنم:
ئایا ئهوان - سهرهڕای ههموو شتێك - له داگیركردنی حهرهمدا ڕاست بوون یان ههڵه بوون؟ بێگومان ههڵه بوون، چونكه ئهوان:
* بوونه هۆكاری خوێن ڕشتن و خوێن ڕشتنیش له ناو حهرهمدا قهدهغهیه وهكو پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم فهرموویهتی: ( لا یسفك فیها دم).
* چهكیان له ناو حهرهمدا ههڵگرت و چهك ههڵگرتنیش لهناو حهرهمدا به فهرموودهی صحیح حهرامه.
* پشتیان به خهو بینین بهست بۆ مهسهلهی مههدی و خهویش هیچ حوكمێكی شهرعی پێ جێگیر ناكرێت، تهعبیری ئهو خهوانهش وهكو شێخ مقبل ئهڵێت: یان وهسوهسهی شهیتان بووه، یان ئهوهیه قهحتانی له سیرهو ڕهوشتیدا مههدی بووه نهك خۆی به ڕاستهوه مهدی بێت، چونكه شێخ موقبیل دهڵێت من خۆم قهحتانیم دهناسی و پیاوێك بوو خوا ناس و وابهسته بهشهرعی خوا، ههموو قورئانی لهبهر بوو ڕهحمهتی خوای لێبێت، بهڵام كهوتنه ههڵهوه.
ئهی حوكمیان لهسهر ئهو كردارهی كه كردیان چیه؟ بۆ وهڵامی ئهو پرسیارهش دیسان ئهچمهوه سهر وهڵامهكهی شێخ موقبیل ههم لهبهر ئهوهی ئهو زانایهكی گهورهیه و ههم لهبهر ئهوهی ئهوانی ههموویان به شهخسی ناسیوهو له زانیارییهوه قسه دهكات، ئهو دهڵێت: حوكمی ئهوان ئهوهیه (بغاة) ن، واجبی حكومهتی سعودیهش ئهوهبوو كهسانی وهكو (ابن باز و ابن حمید) ی بناردایه قسهی لهگهڵ بكردنایهو بهبهڵگه قناعهتی پێ بكردنایه، ههر وهكو چۆن عهلی ڕهزای خوای لێبێت (ابن عباس) ی بۆ لای خهواریجهكان نارد و گفتوگۆی لهگهڵ كردن و ژمارهیهكی زۆری لی پهشیمان كردنهوه.
كه مادام بوغاتیش بن، دیل و برینداریان ناكوژرێت و ژن و مناڵیان دهستگیر ناكرێت و، به ڕای شێخ موقبیل یش - سهرهڕای ئهوهی كه ههڵه بوونه له داگیركردنی حهرهمدا - بهڵام ئهوان له ڕۆژی قیامهتدا لهلای خوای گهوره حكومهتی سعودیه دادگایی دهكهن لهسهر ئهوهی بهسهریاندا هات.
ئهم نووسینهم بریتییه له به دواداچوون و دهرهنجامی خویندنهوهیهكی زۆر و گوێگرتن له وانهو دیكۆمێنتاری و چاوپێكهوتنی زۆر لهسهر ئهو ڕووداوهو كۆمهلهی ( الجماعة السلفیة المحتسبة) بهتایبهت كهسایهتی یهكهمیان كه جوههیمان بووه، ههوڵم داوه دادگهرانه و بهبێ ئهوهی هیچ كاریگهرییهكم لهسهر بێت ئهنجامی بدهم، بۆیه نووسینهكهم تهنها ههوڵێكه، ئهگهر ڕاستیم پێكابێت ئهوه فهزڵ و چاكهی خوایه بهسهرمهوه، ئهگهریش تووشی نهپێكان و ههڵه بووبێتم ئهوه له خۆم و له شهیتانهوهیه و ههركێ ههڵهیهكم بۆ ڕاست بكاتهوه به بهڵگه لێی وهردهگرم و سوپاسیشی دهكهم.
تێبینی: سهرچاوهكانم بۆ نووسینی ئهم بابهته ههمه جۆر بوون، قسهی دوست و دوژمنی جوههیمان و جهماعهتهكهیم خوێندهوه و گوێ بیستی بووم، بۆ نموونه:
- أیام مع جهیمان،كنت مع
2024-03-08
2018-04-08
2018-04-05
2024-03-08
2023-10-28