العربیة
/هەندێك هەڵەو بیدعەی بیروباوەڕ/
35-دینداری بە بەراوردكاری ناكرێت!
: 143
2024-02-06

موسوڵمان بۆ ئەوەی بزانێت تا چەند كردەوەكانی ڕاست و درووستن، عیبادەتەكانی وەرگیراون، كارە چاكەكانی كە چاوەڕوانی پاداشتە لەسەریان بەو شێوەن كە الله تعالی پێی ڕازییە و لەگەڵ شەریعەتدا ناكۆك نین، پێویستە لەگەڵ سەرچاوەكانی دینەكەیدا بەراوردیان بكات و، نمایشیان بكاتە سەر كیتاب و سوننەتدا، ئەگەر لەو دوو پێوەرە دەرچوون، واتە ڕاست و باش و وەرگیراون، ئەگەر دەرنەچوون، واتە ناپەسەند وخراپ و وەرنەگیراون، لەم پێشەكییە مەبەستێكم هەیە ودەمەوێت بڵێم : 

لەناو كوردی خۆماندا زۆر جار بەراوردكارییەكی نابەجێی و هەڵە هەیە، ئەویش بریتییە لەوەی لە جیاتی ئەوەی كردەوە وكردار لەگەڵ قورئان و سوننەتدا بەراورد بكرێت، لەگەڵ كردار وكردەوەی كەسانی خراپ و دوور لە دیندا بەراورد دەكرێت و دواجار حوكمی باش بوونی لەو بەراوردە هەڵەیە وەردەگیرێت. 

بۆ نموونە حیزب و كۆمەڵێك، یان ڕێخراوو كەسایەتییەكی ئیسلامی، دەچێت كارو كردەوەكانی خۆی لەگەڵ حیزب و كۆمەڵ و ڕێكخراوو كەسایەتییەكی نا ئیسلامی نەیاری ئیسلامدا بەراورد دەكات و دەڵێت: ئەها ئەوان خەریكی چین و ئێمە خەریكی چین؟ ئەم دوو كارە كامیان باشترە؟ ئینجا بەو دەرەنجامە دەگات كە كارەكەی خۆی باشترە، ئەوەش بەراوردێكی هەڵەیە، چونكە موسوڵمان دەبێت كردەوەكانی خۆی لەگەڵ بنەماكانی عەقیدەو شەریعەتدا بەراورد بكات نەك لەگەڵ پێچەوانەكانیدا. 

بە هەمان شێوە كەناڵێكی ڕاگەیاندن، یان ئیزگەو سایت و كەناڵێكی یوتیوب، یان ئەگەر نموونە بە تیڤییەكی تایبەت بە مناڵان بهێنینەوە، لەجیاتی ئەوەی بەرنامەكان و بڕگەكانی، ئاراستە كردن و فێركاری و سروود و قسەكانی، لەگەڵ قورئان و سونەتدا و لەڕۆشنایی ڕەوشت و دەستگرتنی سەلەف بەو دوو سەرچاوەوە هەڵبسەنگێنێت و بەراورد بكات، دەچێت لەگەڵ تیڤی و ڕاگەیاندنی عەلمانییەكاندا بەراوردی دەكات و دەڵێت ئەمەی ئێمە یان ئەوەی ئەوان كامیان باشترە؟ لە وەڵأمیشدا خۆی و خەڵكانێكی سادەو نەشارەزا لەدین وەڵامی دەدەنەوەو دەڵێن بێگومان ئەوەی ئێوە زۆر باشترە، ئەم بەراوركارییە هەڵەیەش دەرگای ئەنجامدانی زۆر هەڵەی شەرعی و بگرە تاوانیش لەسەر پشت بۆ ئەو كەسانە دەكاتەوە. 

ئەگەر كەسێكیش ڕەخنە بگرێت وبڵێت بۆ نموونە مۆسیقا حەرامە چۆن ئەبێت مناڵ لەسەر ئەو حەرامە ڕابهێنرێت بە بیانووی ئەوەی ئەو كەناڵە ئیسلامییە لە كەناڵێكی عەلمانی باشترە، یان لە هەندێ كەناڵی تری بەناو ئیسلامی باشترە؟، چۆن ولەسەر چ بنەمایەكی شەرعی ڕەوایە ئایەت و فەرموودە بە مۆسیقاوە بۆ مناڵ پیشكەش بكرێت؟! مۆسیقایش وەكو نموونە باسم كردووە ئەگینا بە بەهانەی ئەو بەراوردكارییە هەڵەیە چەندین چەمكی دژوار لەگەڵ عەقیدەو شەریعەتی ئیسلامدا لەو كەناڵانەوە دەگاتە موسوڵمانان و لە دینی حەق دوور دخرێنەوە. 

لە ڕاستیدا باش ئەوەیە كە لە قورئان و سوننەت و لە رۆشنایی عەقیدەی ئیسلامیدا باشە و خراپیش ئەوەیە كە لەڕۆشنایی ئەو دوو سەرچاوەدا خراپە، ئەو بەراوردكارییەی ئەمڕۆ لەم ڤێرژنە دیندارییەی كوردیدا هەیە، ڕەنگدانەوەیە بۆ بەشێك لەو لادان و بەزین و تێكشكانی ناخ و تیكچوونی فیترەتە كە تاكی كورد تووشی بووە و بێگومان ئیسلامییەكانیش بەهۆی دەست نەگرتنیان بە بنەماكانی كیتاب و سوننەتەوە ئەوانیش پشكی خۆیان لەو حاڵەتە خراپە بەركەوتووە. 

زۆر جار ئەم بەراوردكارییە ناشەرعییە وهەڵەیە كارەسات بەسەر موسوڵماندا دەهێنێت و بیروباوەڕی دەشێوێنێت، بۆ نموونە هەندێ كەس دەڵێن:  

چی بكەین ئەوە هەڵبژاردنە ودەبێت بەشداری بكەین؟! باشە دەنگ بە عەلمانی بدەین یان ئیسلامی كامیان باشترە؟! ئەڵبەتە ئەم بەراوردكردنە یان لە جەهلەوە سەرچاوە دەگرێت یان كڵاوێكە و كراوەتە سەریان و بەخۆیان نازانن، ئەگینا بۆ ئەبێت ئیلا هەر بەشداری بكەیت؟ وەكو ئەوەیە بەیەكێك بوترێت ئەوە ئاگر و ئەوە زێراب خۆت فڕێبدە ناو یەكێكیانەوە وەڵامی ڕاست ئەوەیە خۆت لە هەردوكیان ڕزگار بكەیت نەك زێرابەكە هەڵبژێرێت! چونكە ئەگەر لە نێوان دوو خراپەدا سەپشك كرایت كام خراپەیان ئەنجام بدەیت حەق و راست ئەوەیە كە هیچیان هەڵنەبژێرێت نەك سووكەكەیان هەلبژێرێت، بەشداری كردن لە هەڵبژاردن و لە هەر پرۆسەیەك پەیوەندی بە پەرلەمانەوە هەبێت ڕەتكردنەوەیە بۆ حاكمیەتی پەروەردگار و سەركێشی كردنە بە دینەكەتەوە، بەشداری كردن لەو پرۆسەیە یەكسانە بەوەی ئەو كەسە ماڵی خۆی وێران بكات و دینی خۆی لەكەدار بكات، ئیتر ئەو كەس و لایەنە عەلمانی بێت یان ئیسلامی بێت مەگەر خۆت بخەڵەتێنیت، ئەگینا هیچ جیاوازییەكی نییە. 

ئینجا ئیسلامی ئەگەر بەڕاستەقینە ئیسلامی بێت چۆن ئەبێتە ئەندام لە (دار الندوة)دا مەحاڵە ئەگەر لە ئەلف و بێی عەقیدە تێگەیشتبێت ئەو كارە بكات، خۆیان و ئەوانەش كە فەتوایان بۆ ئەدەن عاقیبەتی ئەو كارەیان بەچاوی سەریان دەبیننەوە: ( لِيَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ كَامِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۙ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍ ۗ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ )النحل:25.  

ئەی ئەگەر ئەوە بەراوردێكی سەقەت نییە و درووستە بۆ یەك هاوەڵ بەشداری (دار الندوة) ی موشریكەكانی قورەیشیان نەكرد، هیچ نەبێت نەهی لە مونكەر بكەن و دەستێك بەرز بكەنەوە و دەنگ لە دژی بڕیاری موشریكەكان بدەن؟ بێگومان لەبەر ئەوە بوو ئەوان كاتێك سوڕەتی الكافرون و الإخلاص و ئایەتەكانی عەقیدەیان لە قورئاندا دەخوێندنەوە هەر خوێندنەوەیەكی بێ گیان و بەرجەستەنەكراو نەبوو، كە ئایەتی (إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۚ) یوسف:40 دەخوێندنەوە لەولاوە بە (إن الحكم إلا للشعب) هەڵیان نەدەوەشاندەوە! بەڵكو بەرجەستەیان دەكرد و عەمەلیان پێچەوانەی قسەكانیان نەبوو، ئەوان هەر لەیەكەم ڕۆژەوە وتیان لا إله إلا الله تەوحیدیان كرد بە درووشمی ژیانیان و لە هەموو بوارێكی ژیاندا بەرجەستەیان كرد. 

خۆ خەڵەتاندن بەو بەراوردكارییەی سەرەوە ل كارەساتێكی وەكو هەڵبژاردندا بەبەهانەی ئەوەی دەنگ بۆ ئیسلامییەكان دەدات، ئەوە ئەو پەڕی لە خشتەچوونی بیروباوەرەو هاوكات جۆرێكیشە لە خۆ خەڵەتاندن، وەكو ئەوەیە دوو كەس هەردوكیان عارەق بخۆنەوە یەكێكیان بڵێت ئەوە عارەقە و بەئاشكرا بیخواتەوە، ئەوی تریان خۆی بخەڵەتێنێت و ناوی تری لێ بنێت و بیخواتەوە و هەندی داماوو خراپ تێگەیشتوو و خاوەن بەرژەوەندی فەتوایان بۆ دابێت بڵێت من فەتوایشم بۆ دراوە! لە ڕاستیدا ئەو دوو كەسە هەردوكیان هەر كەوتوونەتە ناو تاوانەكەوە و گۆڕینی ناوی حەرامەكە هیچ لە حەرامیتییەكەی ناگۆرێت. 

بە كورتی ئەو كەسە داماوە وا دەزانێت و وا تێگەیەنراوە كە لە نێوان دوو لادان و هەڵەدا با هەڵەی بیروباوەڕیش بێت هەر دەبێت یەكێكیان هەڵبژێرێت! لە كاتێكدا وەڵامی ڕاست ئەوەیە نابێت هیچیان هەڵبژێرێت و دەبێت لە هەردوكیان بەری بیت. 

لە ڕاستیشدا ئەم دینە ماڵی باوكی كەس نییە بە ئارەزووی خۆی لێی كەم كاتەوەو بۆی زیاد بكات و لەگەڵ واقیعی ڕۆژگاردا و لەسەر حیسابی حوكمەكانی قورئان و سونەتدا بیگونجێنێت وبەم بەراوردكارییە بنەماكانی عەقیدە تێكبدات.! 

لەم بارەوەشەوە زۆر بە گرنگی دەزانم وریای هەندێ ڕاگەیاندنی ئاراستەكراو بن بۆ مناڵان ، كە بە بەهانەی ئەوەی لە ڕاگەیاندنی عەلمانی و خراپەوە دووری بخاتەوە، پەروەردەیەكی هەڵەی مناڵەكانمان دەكات و هەندێ حەرامی - بۆ نموونە وەكو مۆسیقا وچەسپاندنی هەندێ چمك و واتای دژوار لەگەڵ بیروباوەڕ و شەریعەتدا - لەلایان ئاسایی دەكەنەوە و لەپاڵ زۆر بابەتی باش و ئاكاری جواندا بەناڕاستەوخۆ فێری هەندێ شتی هەڵەی دەكەن و حەرامی لەلا ئاسایی دەكەنەوە و بەزاندنی سنورەكانی شەرعی هەر لەم تەمەنە ناسك و هەستیارەوە لەلا ئاسایی دەكەنەوە و بێ ئاگا لەوەی ئەم دینە بۆ هەڵبژاردن نییە كێ چی پێ گونجاو بێت ئەنجامی بدات و چی پێ نەگونجاو نەبوو وازی لێ بهێنێت! یان كە هەر حوكمێكی لەگەڵ ئەم قۆناغەی كوردستاندا بە نەگونجاو زانی هەمواری بكات و لێی بقرتێنیت و دواجاریش ئیسلامێكی جیاواز و هەڵە پێشكەش بە گرنگترین توێژی كۆمەڵگا و نەوەی پڕ بایەخی دواڕۆژ بكەن كە بریتین لە مناڵان.  

هەروەكو نموونەیەكی واقیعی كاتی خۆی كەناڵی (طیور الجنة) وهاوشێوەكانیشی لەسەر بنەمای ئەو بەراوردە هەڵەیە درووست بوون، كە لەلایەكەوە لە كەناڵە خراپەكانی عەلمانییەكان دووری دەخاتەوە كە بە شێوەیەكی خراپ مناڵ پەروەردە دەكات ، لەولاشەوە بۆ ئەوەی بینەری زۆر بێت و ستایشی خەڵكی بەدەست بهێنێت و تۆمەتی توندڕەوی و نامۆدێرنەیی نەدرێتە پاڵ، دەچێت تێكەڵەیەك لە ڕاست و لە هەڵە، لە حەق و ناحەق، لە حەڵاڵ و لە حەرام لەبەرنامەكانیدا پێشكەش دەكات، ئینجا ئەوان و هەندێ لە كەناڵە كوردییەكانیش دێن و دەڵێن ئێمە توانیمان مناڵ لەو كەناڵە عەلمانییانە دوور بخەینەوە، ڕاست ئەكەن، لەوانە دوورتان خستنەوە، بەڵام ئەوانتان خستە جۆریكی تر لە هەڵە و سەرپێچی شەرعی كە لەگەڵیاندا گەورە دەبێت و دەبێت بە بەشێك لە پێكهاتەی كەسایەتییان. 

ئەم حاڵەتەش بەداخەوە لەسەر كەناڵ و بەرنامەی مناڵان كورت هەڵنەهاتووە، بەڵكو هەموو ڕاگەیاندنە ئیسلامییەكانی گرتووەتەوە و دەچن خۆیان بە كەناڵی عەلمانی بەراورد ئەكەن، ئاخر ئەوان عەلمانین و شوێنكەوتووی هەواو ئارەزوو یاسا و ڕێنمایی مرۆڤەكانن ڕاستتر بڵێین مرۆڤە فیترەت شێواوەكان، كەی ڕاستە لەگەڵ كەسانێكدا بەراورد بكرێن كە بانگەشەی ئەوە دەكەن كە شوێنكەوتووی شەرعی رب العالمینن؟ لە ئەنجامی ئەو بەراوردەدا دەبنین بێژەری ئافرەت لە كەناڵی عەلمانیدا درێغی لە هیچ خۆ جوان كردنەوەو دەرخستنێكی جوانی خۆی ناكات ولە ڕووی جلیشەوە ئازادە چی بپۆشێت و نەپۆشێت، لەكەناڵی ئیسلامیشدا بە جیاوازییەكی كەم كە داپۆشینی قژو هەندێ لە ئەندامەكانی تێدایە، بەڵام بەهەمان میكانیزمی بەكارهێنانی ئافرەت مەرجی بێژەری ئافرەت ئەوەیە جوان بێت و ڕووی خۆش بێت و ئامادەش بێت بەرانبەر پیاو و بەڵكو بەرانبەر هەزاران و ملیۆنان كەسی جۆراوجۆر لەو كۆمەڵگایە بە ئەوپەڕی جوانی خۆی و بە زەردەخەنە و ڕووی گەشەوە دابنیشێت وبیرنامە پێشكەش بكات، بەڵكو وەكو هەر پیاوێك لەگەڵ پیاواندا تێكەڵ بێت و مامەڵە بكات و بەریەككەوتنیان هەبێت، لەگەڵ دەیان هاودیدی و هاوبۆچوونی تر لە نێوان ڕاگەیاندنی عەلمانی و ئیسلامیدا كە جاری وا هەیە مەگەر بەلۆگۆی كەناڵەكان لەیەكتریان جیا بكەیتەوە، واتە پێوەر فشاری واقیع و ڕازی كرنی خەڵكە نەك ڕەچاو كردنی شەریعەت وڕاوەستان لە سنوورەكانی و پارێزگاری كردن لەو عەقیدەی كە هەموو پێغەمبەران بۆ چەسپاندنی ڕەوانە كراون. 

بۆیە بە كورتی دینداری بەو شێوازە لە بەراوردكاری هەڵەیە و ، زەنگێكی مەترسیدارە كورد بەردەوام سنووری دینەكەی بەو بەهانەوە دەبەزێنێت، باوەڕیش ناكەم سنوور بەزاندنە شەرعییەكان لەو ئاستەدا ڕاوەستێت و ڕەوڕەوەی شلكردنەوەی دین و دەستكاری كردنی حوكمەكانی لە سنوورێكی دیاریكراودا سەقامگیر بێت، چونكە بنچینەی فەلسەفە و تێڕوانینەكە ناشەرعی و هەڵەیە و بەدەست هێنانی ڕەزامەندی پەروەردگار و خەڵك و شەقام و دەسەڵات و ئەمانە پێكەوە مەحاڵە و دواجاریش شتێكی خراپی لێ دەردەچێت! 

بۆیە پەیامم بەڵكو تكام لەو لایەنە ئیسلامی و ڕاگەیاندنكار و رێكخراوانە بەتایبەتی ڕێكخروای ئافرەتان ئەوەیە: 

ئەگەر دەتانەوێت بەراوردی كارەكانتان بكەن و ڕاست و هەڵەیی كارەكانی خۆتانتان بۆ دربكەوێت، لە ڕوانگەی عەقیدەو شەرعەوە ئەو بەراوردە بكەن بكەن، ئەو كات بەراورد و بڕیارەكەتان ڕاست دەردەچێت، لەگەڵ دوو سەرچاوەكەی دینەكەتاندا بەراوردی بكەن، نەك لەگەڵ واقیعی دوور لە بنەماكانی بیروباوەڕ و شەریعەت لەم ڕۆژگارەدا، نابێت كەسایەتی عەلمانی و كەناڵی خراپ و حیزب و كۆمەڵی دور لە ڕەوشت و دین بكەن بە لایەنێكی بەراوردەكە و دواجار لەسەر ئەو بنەما بڕیار بدەن! خۆ بەو شێوە بێت هەرچی بكەیت هەر هەڵەی لەوەی ئەوان كەمتر ئەبێت و شەڕو خراپەی لەوەی ئەوان ئەهوەنتر ئەبێت، بەڵام ئایا دینداری بەو شیوە دەبێت؟ بێگومان ئەوە دیندارییەكی هەڵەیە و ڕێگایەكی ناپەسەند و عاقیبەت خراپە، كە مەخابن زۆرێك لە كورد لەسەرین و پەیڕەوی دەكەن. 

باوەڕم وابە ئەم چەند دێڕە دەبێتە بەڵگە و حوجە لەسەرتان و ئەگەر دەتانەوێت خزمەت بە دینەكەتان بكەن، بەو شێوە بیكەن كە الله تعالی و پێغەمبەر صلی الله علیه وسلم پێی ڕازین، نەك خولیاتان لەگەڵ ڕازی كردنی دینەكەتاندا بەدەست هێنانی ڕەزامەندی ڕای گشتی و شەقام و دەسەڵات و خەڵكی عەوامیش بێت، ئێوە چاك دەزانن ئەگەر ئیسلام وەكو خۆی بخەنەڕوو لێتان قبوڵ ناكەن و ڕێگەتان نادەن، بۆیە ئێوەش ئەو سازشە ناشەرعییە دەكەن و جارێكی تر دەڵێم ئیسلام خاوەنی خۆی هەیە و خاوەنەكەی بەرنامەیەكی ڕوونی بۆ بەڕێوەچوونی داناوە، یان بەباشی پەیڕەوی بكەن و سەربەرزی دونیاو دواڕۆژی پێ بەدەست بهێن، یان ئەو تێكەڵ و پێكەڵ كردنەی ئەنجامی ئەدەن با چاك بزانن درێژەدانە بەو هەوڵە زۆرانەی كە لەناو كورددا هەمیشە دراوە لە پێناو ناشیرین كردنی ئیسلام و بەناوی ئیسلامیشەوە. 

پەروەردگار شایەتە كە جگە لە گەیاندنی دینەكەی و بانگەواز بۆ عەقیدەو شەریعەتەكەی وریاكردنەوەی قەومەكەم لەو هەڵانەی كە لەسەرین و لەوانەی كە خۆڵیان لەچاو دەكەن، هیچ مەبەست و ئامانجێكی ترم نییە.