#وانەكانی_حەج_وعومرە: 2
حەجكردن گەشتێكە بۆ تەوحید

لە ئیسلامدا تەوحیدی الله تعالی بنەماو بنچینەی هەموو شتێكە، بەبێ هەبوونی تەوحیدیش هیچ كردەوەیەك لە موسوڵمان وەرناگیرێت، بۆیە هەموو عیبادەت و كردار و گوفتار و هەڵسوكەوتێكی موسوڵمان دەبێت پەیوەندی بە تەوحیدەوە هەبێت ولە ڕۆشنایی ئەودا بكرێت، چونكە ئەوە پەیام و ئەركی هەرە گەورەی ئێمەیە لەم ماوە كەمەی كە لەسەر زەویدا دەمێنینەوە، هەموو پێغەمبەرانیش لەلایەن الله عزوجل بۆ چەسپاندنی كۆڵەكەی تەوحید لەدڵی خەڵكی و لە واقیعی ژیاندا ڕەوانە كراون.

حەجیش وەكو كۆڵەكەیەكی گەورەی ئیسلام هاوشێوەی هەموو عیبادەتەكانی تر، تەوحیدی پەروەردگار لە هەموو قۆناغ و كار و ئەركەكانی ئەو شەعیرەیەدا ڕەنگی داوەتەوە، پێویستە لەسەر موسوڵمان لە كاتی ئەنجامدانی حەجدا بەبەردەوام بیری لەلای ئەوە بێت كە چەسپاندنی تەوحید بەرووبووم و دەرەنجامی هەرە شیرین و مەزنی عیبادەتەكەیەتی وهەر لە سەرەتای گەشتەكەی تاكو گەڕانەوەی بۆ شوێنی خۆی ئەو بەرپرسە لە بەرجەستە كردنی ئەو واتایە لە دڵ و دەروون و لە هەڵسوكەوتەكانیدا. لێرەدا ئاماژە بۆ هەندێك لەو كردارانە دەكەین كە موسوڵمان لە كاتی بەجێگەیاندنی شەعیرەی حەجدا دەیكات و بریتییە لە چەسپاندنی تەوحید و بیروباوەڕ، لەوانە:

1- شەعیرەی حەج هەر لە سەرەتای تاكو كۆتایی ئاماژە بۆ تەوحید و لا إله إلا الله دەكات، هەر لەو كاتەی كە خوازیاری حەج كردن لە ماڵی خۆی دەردەچێت  ومناڵ و هاوسەرو كەسوكاری بەجێ دەهێڵێت، ئەگەر الله لە هەموو كەسێك و لە هەموو شتێك لەلای خۆشەویستر نەبێت بەجێیان ناهێڵێت وخۆی تووشی ناڕەحەتی ئەو گەشتە ناكات، گوێڕایەڵی فەرمانی پەروەردگاری دەكات و الله أكبر و لا إله إلا الله و لبیك اللهم لبیك وێردی سەر زمانێتی وهەموو ئەوانەش نیشانەن بۆ تەوحیدی الله تعالی.

2- سروشتی حەج وایە ئیماندار لە زۆربەی مەشاعیرەكاندا الله ی بیر دەخاتەوە، ڕۆژی قیامەتی بیر دەكەوێتەوە، كاتێك كە جلەكانی دادەكەنێت و پۆشاكی ئیحرام دەپۆشێت مردن و كفنی بیر  دەكەوێتەوە، كە غوسل دەكات شۆردنی تەرمەكەی خۆی دێتە بەرچاو.

3- لە كاتی تەواف كردندا مەزنی وگەورەیی پەروەردگاری بیر دەكەوێتەوە كە ڕێزی لەو ماڵە گرتووە و پێگەی لە دڵی موسوڵماناندا بەرز كردووەتەوە، هەروەها ئیبراهیمی باوكی پێغەمبەران و پێشەوای موەحیدان  بیردەكەوێتەوە علیه السلام كە ئەو ماڵەی بە فەرمانی پەروەردگاری درووست كرد و لە پێناو بەرز ڕاگرتنی لا إله إلا الله و نەپرستنی هیچ مەعبودێك جگە لە الله دایمەزراند. لە كاتی سوڕانەوەشیدا بە دەوری كەعبە ئەوەی بیر دەكەوێتەوە كە ئەو بە دەوری داروبەردا ناسوڕێتەوە لەبەر فەرمانی الله و بەرز ڕاگرتنی حوكمەكانی نەبێت و خۆی ڕادەستی هەموو فەرمان و حوكمێكی پەروەردگاری دەكات: ( وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ) النساء:65.

4- دروشمى حاجيان لەو كاتەی كە إبراهیم علیه السلام بانگی خەڵكی كرد بۆ حەجی ماڵی پەروەردگار و گوێڕایەڵی فەرمانی الله بوو كە فەرموویەتی: ( وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ) تاكو ئێستا و ڕۆژی قیامەت بریتییە لە: (لبیك اللهم لبیك لبیك لا شریك لك لبیك إن الحمد والنعمة لك لا شریك لك) ئەوەش چڵەپۆپەی تەوحیدە كە داوامان لێكراوە تاكو دوا ساتی ژیانمان لەسەری بژین و لەسەری بمرین.

5- لە سەعی كردنی نێوان سەفا ومەڕوا، پێغەمبەر صلی الله علیه و سلم كە بۆ سەر كێوی سەفا سەردەكەوت و دەیفەرموو: (ابْدَؤُوا بما بَدَأَ اللهُ بهِ) ئینجا هەردوو دەستی بەرز دەكردەوەو ڕووی لە كەعبە دەكرد و ئیعلانی تەوحیدی خۆی بۆ الله رادەگەیاند ودەیفەرموو: ( لا إله إلا الله، والله أكبر، لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد يحيي ويميت وهو على كل شيء قدير، لا إله إلا الله وحده، أنجز وعده، ونصر عبده، وهزم الأحزاب وحده) رواه مسلم.

6- لە ڕۆژی عەرەفە و ڕاوەستانی حاجی لەو جێگەیەدا، دیمەنی ڕاوەستانی ڕۆژی مەحشەر بەبیری موسوڵمان دەهێنێتەوە، لەو ڕۆژەی كە  هەمووان بە ملكەچی بۆ پەروەردگار ڕادەوەستن، لە ڕۆژی حەجی گەورەدا موسوڵمان دەستەكانی بۆ پەروەردگاری بەرز دەكاتەوە و ئاوات و هیوای ئەوەیە الله عزوجل دوعاكانی وەڵام بداتەوەو لە گوناهەكانی خۆش بێت.

7- یەكێكی تریش لە نیشانەكانی تەوحید لە شەعیرەی حەجدا ڕۆژانی تەشریقە، ئەو ڕۆژانەی كە بە یادی الله و نوێژ و سوپاسگوزاری و سەربڕینی قوربانی لەسەر بنەمای تەوحید و تەكبیر كردن و بەردوام ناوهێنان و زیكری الله  ئاوەدان دەكرێتەوە، الله تعالی فەرموویەتی: ( وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا لِّيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ ۗ فَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا ۗ وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ).

8- هەروەها لە كاتی ڕەجم كردنی شەیتاندا و لە كاتی سەربڕینی قوربانیدا تەوحید لە گوێڕایەڵی فەرمانەكانی الله  و شوێنكەوتنی سوننەتی باوكی پێغەمبەران علیه  السلام بە جوانترین شێوە بەرجەستە دەبێت، موسوڵمان لەو كاتەدا هەلوێست ئیسماعیلی بیردەكەوێتەوە علیه السلام لە ملكەچ بوونی ڕەها و گوێڕایەڵی كردنی تەواو بۆ فەرمانەكانی الله عزوجل.

لە راستیدا وەكو وتمان گەشتی حەج دكرێت بڵێێن گەشتێكە بۆ چەسپاندانی تەوحید بۆ كەسێك لە مەبەستەكانی تێبگات و نیازو نیەتی دڵی ئەوە بێت هاوكات لەگەڵ بەجێگەیاندنی ئەو فەریزە  گەورەو  شەعیرە مەزنەی ئیسلام كە حەجە، بیریش بە قوڵی لە واتاكانی تەوحید و لا إله إلا الله و الله أكبر وجێبەجێكردنی شەریعەتی پەروەردگار بكاتەوە كە لە سەرەتای دەرچوونی نیازمەندی حەجكردن دەست پێ دەكات و لە هەموو مەشاعیر و جێگەكانی حەجدا بەردەوام دەبێت و بە شێویەكی گشتی ئەو فەریزەیە كۆمەڵە وانەیەكی كردەییە لە تەوحیددا.
ئەمەی لێرەدا باس كرا تەنها چەند چەند نمونەیەكی بوو لەسەر دیاردەكانی تەوحید لە حەجدا ئەگینا باسە قسەو باسی زۆر هەلدەگرێت.