#چل_پەیام_بۆئافرەتان: 16 ئافره‌ت چۆن مامه‌ڵه له‌گه‌ل سته‌م و (نشوز) ی مێرده‌كه‌یدا بكات؟ زۆر جار ڕوو ده‌دات سته‌م و سنوور به‌زاندن له لای پیاوانه‌وه بێت، جا هه‌ر چه‌ند ئه‌م زنجیره تایبه‌ت بوو به ئافره‌تانه‌وه، به‌ڵام به باشم زانی ئاماژه‌یه‌كی خێرایش به (نشوز) و خراپه‌ی پیاوانیش بكه‌م. ئه‌گه‌ر (نشوز) و كه‌مته‌رخه‌می به‌رانبه‌ر مافه شه‌رعییه‌كانی ئافره‌ت له لایه‌ن پیاوه‌وە ڕووی دا، ئه‌وه نابێته پاساو بۆ ئافره‌ت ئه‌ویش له به‌رانبه‌ردا یاخی بێت و سنووری ڕێزگرتن له مێرده‌كه‌ی ببه‌زێنێت به گوێرایه‌ڵی نه‌كردنی یان قسه پێكردن و ئازاردانی، چونكه ئه‌و خراپه‌و سنوور به‌زاندنه‌ی مێرده‌كه‌ی - ئه‌گه‌ر چی كارێكی خراپه و پەروەردگار پێی ناحۆشه - به‌ڵام مافه‌كانی له‌سه‌ر ژنه‌كه‌ی لانادات و ئافره‌ت هه‌ر ده‌بێت ڕێز له مێرده‌كه‌ی بگرێت و ده‌توانێت ئه‌م هه‌نگاوانه له پێناو چاككردنی ئه‌وەدا هه‌ڵگرێت: یەكەم: ئامۆژگاری بكات و به الله تعالی بیترسێنێت و ئه‌وه‌ی بۆ ڕوون بكاته‌وه كه هاوسه‌ر پێویسته به هیچ شێوه‌یه‌ك سته‌م له هاوسه‌ری خۆی نه‌كات و هه‌موو مافێكی شه‌رعی كه ئیسلام پێی داوه ئه‌ویش به ئه‌و په‌ڕی ڕازیبوونه‌وه پێی بدات. دووەم: ئه‌گه‌ر به‌و شێوه سوودی نه‌بوو، په‌نا بباته به‌ر كه‌سێكی دڵسۆز وژیر و خاوەن تەقوا كه كاریگه‌ری له‌سه‌ر ئه‌و پیاوه هه‌بێت، بۆ ئه‌وه‌ی ڕۆڵێكی كاریگه‌ر له چاككردنی ئه‌و هاوسه‌ره‌دا ببینێت، به‌ڵام بێ ئه‌وه‌ی ناوزڕاندن و گه‌وره كردنه‌وه‌ی كێشه‌كه‌ی تێدا بێت بۆ كێشه‌یه‌كی نوێ له جۆرێكی تر. سێیەم: ئه‌گه‌ر مێرده‌كه له‌سه‌ر خراپه‌كانی به‌رده‌وام بوو و زیانی به‌و ئافره‌ته گه‌یاند وگوێڕایه‌ڵی شه‌رعی ئیسلامی نه‌كرد له مەسەلەی ڕێزگرتن له هاوسه‌ره‌كه‌ی و پێدانی مافه‌كانی و، ئافره‌ته‌كه له توانایدا نه‌بوو به‌رده‌وام بێت له‌و ژیانه، مافی خۆیه‌تی و ده‌توانێت داوای جیابوونه‌وه‌ی لێ بكات، ئه‌وه‌ش پێویسته دوای وردبوونه‌وه‌ی زۆر و ڕاوێژ و به‌راوردكردنی چاكه‌و خراپه‌ی ئه‌و جیابوونه‌وه بكرێت، چونكه (طلاق) له ئیسلامدا راسته لە كاتی پێویستدا ڕێگه پێدراوه وچارەسەریشە هەندێك جار، به‌ڵام بە شێوەیەكی گشتی كاتێك په‌نای بۆ ئه‌برێت كه هه‌موو ده‌رگاكانی چاره‌سه‌ر به ڕووی هاوسه‌ره‌كاندا دابخرێت وتەنها تەڵاق و جیابوونەوە بمینێتەوە، چونكه تەڵاق زۆر جار ده‌ره‌نجامی خراپی لێ ده‌كه‌وێته‌وه و هاوسه‌ره‌كان له‌و هه‌نگاوه په‌شیمانی ده‌دوورنه‌وه. هه‌روها زانایان باسیان له‌وه كردووه، ئه‌گه‌ر ئافره‌ت نه‌خۆش بوو، یان ته‌مه‌نی گه‌وره بوو بوو، یان له‌به‌ر هه‌ر هۆكارێكی تر و هاوكات حه‌زی ده‌كرد له گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌یدا به‌رده‌وام بێت، ئاساییه سازش ی له گه‌ڵدا بكات به واز هێنان له هه‌ندێ له مافه‌كانی خۆی وه‌كو مانه‌وه‌ی مێرده‌كه‌ی له‌لای، یان كه‌م كردنه‌وه‌ی هه‌ندێ له نه‌فه‌قه و خه‌رجییەكانی، به مه‌رجێك ئه‌و مێرده له‌لای خۆی بیهێڵێته‌وه و لێی جیا نه‌بێته‌وه، وه‌كو الله تعالی له قورئاندا فه‌رمویه‌تی: ( وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا ۚ ) النساء:128. له‌م باره‌وه دایكمان عائیشه الله لێی ڕازی بێت فه‌رموویه‌تی: " هي المرأة تكون عند الرجل لا يستكثر منها فيريد طلاقها ويتزوج عليها تقول له أمسكني ولا تطلقني وأنت في حل من النفقة علي والقسمة لي " واته ئافره‌تێك مێرده‌كه‌ی زۆر حه‌زی لێ نه‌كات و لێی بێزار بووبێت، یان سوور نه‌بێت له‌سه‌ر مانه‌وه له‌گه‌ڵیدا و بیه‌وێت ته‌ڵاقی بدات و ژنی به‌سه‌ردا بهێنێت، ئافره‌ته‌كه بڵێت با له‌لات بمێنمه‌وه و ته‌ڵاقم مه‌ده و له‌مه‌سه‌له‌ی نه‌فه‌قه‌و مانه‌وه‌ی شه‌و سازشی له‌گه‌ڵ بكات به چاوپۆشی كردن له مافه‌كانی، یان هه‌ندێك له مافه‌كانی خۆی. زۆر جاریش هه‌یه ئه‌م بژارده‌یه بۆ ئافره‌ت باشتره و له‌وه زیاتر له به‌رژه‌وه‌ندیدایه كه لێی جیابێته‌وه. ئه‌مه‌ش به واتای ئه‌وه نایه‌ت كه هه‌ر پێشێلكارییه‌كی مێرده‌كه‌ی بۆ مافی هاوسه‌كه‌ی له ڕووی شه‌رعه‌وه دروسته. بە شێوەیەكی گشتی ستەم و (نشوز)ی پیاو هۆكاری زۆرە و چارەسەركردنی و مامەڵە كردن لەگەڵیدا بە پێی هۆكاری ئەو حالەتانەدا دەبێت، بۆ نموونە: 1- جاری وا هەیە هۆكاری نشوزی پیاو خراپی مامەڵە و ڕەفتاری ئافرەتەكەیە. 2- نەمانی گفتوگۆ و لێكتێگەیشتن لە نێوان ژن و پیاودا ئەوەی كە (الطلاق النفسي) جیابوونەوەی دەروونی پێ دەورتێت. 3- گەورەیی تەمەنی ئافرەتەكە و نەتوانینی بۆ دابین كردنی پێویستییەكانی مێردەكەی. 4- ڕێكنەكەوتن و كێشە بە هۆی هەبوونی زیاتر لە ژنێك و زاڵ نەبوونی پیاو بەسەر دۆخەكەدا. 5- هەندێ جار ستەم و خراپی پیاو پەیوندی بە مناڵ نەبوونی ژنەكەی هەیە و پیاوەكە ناتوانێت لەوە تێبگات كە ئەوە لە دەسەڵاتی ئەودا نییە و تەها بەدەستی الله عزوجل ە. 6- هەندێ جار پەیوەندی بە سروشت و پێكهاتەی خودی پیاوەكە هەیە كە ناتوانێت پابەندی ژیانی خێزانی ببێت و هەمیشە حەزی لەدەرەوەی ماڵەو بە دانیشتن و مانەوە لەگەڵ هاوسەرو مناڵەكانیدا ئاسوودە نابێت.
240429020632.jpg)
