هەندێ بیروباوەڕی پێچەوانە لەگەڵ عەقیدەی تەوحید هەیە لەسەردەمی جاهلی هەبووەو تاكو ئێستاش لەناو خەڵكیدا هەر ماوەتەوە، لەوانە: بینینی هەر باڵندەی وەكو كوندەپەپوو (بوم) وقەلەڕەشكە، ئەوەش مەسەلەیەكی هەستیارە و موسوڵمان دەبێت وریای بێت چونكە ترس لەو جۆرە گیان لەبەرانە لەگەڵ باوەربوون بە قەدەری الله تعالی تێكدەگیرێت. 

خەڵكانێك وا دەزانن ئەگەر كوندە پەپوو لەسەر ماڵەكەیان بنیشێتەوە وەكو ئەوەیە هەواڵی مردنی خاوەن ماڵەكە یان مردنی یەكێكیانی هێنابێت و ئەوەش بیروباوەڕێكە لەسەردەمی جاهیلییەوە ماوەتەوە وبێگومان ڕاست نییە. 

هەروەها قەلەڕەشیش بەهۆی ڕەنگە ڕەشەكەیەوە هەندێك لە خەڵكی لێی دەترسن و بەبینینی تووشی تشاؤم و ڕەشبینی دەبن ودەترسن ڕووداوێكی نەخوازراو ڕوو بدات و هەموو ئەو بیروباوەڕانەش پێچەوانەی عەقیدەی ڕاستە بە الله عزوجل و بەقەدەر. 

پێغەمبەر صلی الله علیه و سلم فەرموویەتی: (لا عَدْوَى ولا طِيَرَة ولا هَامَةَ ولا صَفَرَ) البخاري: (5757) ومسلم: (2223). لەم فەرموودەشدا و لە زۆر فەرموودەی تردا وەكو دەبینین پێغەمبەر صلی الله علیه و سلم نەهی كردووە لە ڕەشبینی و (الهامة)ش لە فەرموودكەدا وەكو زانایان دەڵێن مەعنای باڵندنەیەكە وەكو كوندەپەپوو كە عەرەب دەیانبینی و ڕەشبین دەبوون بە بینینی. 

لە فەرموودەیەكی تردا هاتووە: (الطِّيرةُ شركٌ ، وما مِنَّا إلَّا ولكنَّ اللهَ يذهبُهُ بالتوكلِ)أخرجه أبو داود (3910)، والترمذي (1614) باختلاف يسير، وابن ماجه (3538)، وأحمد (3687) واللفظ لهما. واتە ڕەشبینی شیركە و هەموو كەسێك بۆ ساتێكیش بێت ترس و ڕەشبینی هەیە، بەڵام چارەسەی ئەو هەستە بە توكل و پشت بەستن بە الله دەبێت. 

لە فەرمودەیەكی تریشدا هەڕەشەی توند لەوانە كراوە كە ڕەشبینن: (ليس منا من تطيَّرَ أو تُطيِّر له أو تَكَهَّن أو تُكهِّن له أو سَحَر أو سُحِر له ومَن عقد عقدةً أو قال عقدَ عقدةً ومَن أتَى كاهنًا فصدَّقه بما قال فقد كفر بما أُنزِلَ على محمدٍ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم) أخرجه البزار (3578) واللفظ له، والدولابي في ((الكنى والأسماء)) (2083) مختصراً، والطبراني (18/162) (355) باختلاف يسير.  

تشاؤم وڕەشبینی لە بینین و بیستنی دەنگی هەر باڵندە و ئاژەڵ و شتێكی تر، یان دڵخۆشی بە بینینان ووا بزانە بە هۆیانەوە خێر دێتەڕێت، پێچەوانەی پشت بەستنە بە الله وهەمووی پاشماوەی جاهیلییەتی كۆنە، چونكە گە لە الله تعالی خۆی نەبێت هیچ كەسێك غەیب و زانستی داهاتوو نازانێت و موسوڵمانیش دەبێت ئەوە بەشێكی تۆكمە بێت لە عەقیدەو بیروباوەڕی. 

بەهەمان شێوە ڕەشبینی لە ڕۆژێكی دیاری كراو لە ڕۆژەكانی هەفتە و دڵەڕاوكێ لە ئەنجامدانی سەفەر و هەر ئیش و كارێك تێیدا كارێكی نادرووستە و لەگەڵ باوەڕبوون بەقەدەر یەك ناگرێتەوە، بۆ نموونە سەرنەتاشین لە ڕۆژێكی دیاریكراودا، یان ترس وڕەشبینی بەرانبەر ڕۆژ ومانگێكی دیاریكراو و وابزانرێت لەو كاتانەدا ڕوداوی ناخۆش ڕوو دەدەن، یان تشاۆم و ڕەشبینی لە ڕنگێك لە ڕەنگەكان، هەموو ئەوانە مەترسی هەیە سەر لە شیركەوە دەربكات، چونكە پێغەمبەر صلی الله علیه و سلم فەرموویەتی: ( مَنْ رَدَّتْهُ الطِّيَرَةُ مِنْ حَاجَةٍ ، فَقَدْ أَشْرَكَ ).صححه الشيخ الألباني في "السلسلة الصحيحة" (1065). واتە هەركەسێك ڕەشبینی لە كارێك بیگێڕێتەوە ئەوە شیركی ئەنجام داوە. 

هەرچی ڕوداوێك لە گەردووندا ڕوو دەدات بەقەزا و قەدەری الله عزوجل ڕوو دەدات وەكو فەریەتی : (إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ) القمر:49. هەروەها فەرموویەتی: (مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ) التغابن:11، لە فەرمودەشدا هاتووە: (وتؤمن بالقدر خيره وشره). رواه مسلم، لە فەرموودەی تریشدا هاتووە: (كل شيء بقدر حتى العجز والكيس). رواه مسلم. واتە هەموو شتێك بە قەدەرە تەنانەت بێ دەسەڵاتی و زیرەكیش.