كورد لە نێوان ستەمی دەسەڵات و نامیهرەبانی پزیشكاندا
ئەوەی لە جەستەو دەروونی تاكی كورد -وەكو پاشماوە -لە ژێر دەستی سیاسییەكان و دەسەڵاتداراندا ڕزگاری بووە، هۆكاری سۆز و میهرەبانی ئەوان نییە، بەڵكو بۆ پزیشكەكان بە جێماوە بۆ ئەوەی ئەوان كۆتا ڕەنگە رەش و پڕ لە ئاماژەكانی غەم و ناسۆری ئەو تابلۆیە تەواو بكەن، هەماهەنگیەكی بەدەر لە هەموو بەهایەكی ڕەوشتی و ئایینی و مرۆیی لە وێنەی پرۆسەیەكی بازرگانی قێزەوندایە بەڕێوەدەچێت!
پیشەی پزیشكی كە لە بنچینەدا دەبوو نموونەی میهرەبانی و ڕەوشت بەرزی بێت و، خاوەنەكەی هەڵگری پەیامێكی بەرزو پیرۆز بوایە، مەخابن لە كوردستان ئەویش هاوشێوەی زۆر بواری تر شێوێندراوە و بووەتە بازرگانییەكی بێ ویژدانانە بە جەستە و ئازارەكانی خەڵكەوە و، زۆرێك لە پزیشكە بەناو بانگە لێهاتووەكان! لە جیاتی ئەوەی ڕۆڵی فریشتەی میهرەبانی بگێڕن، وەكو بازرگانێك مامەڵە دەكەن كە سەرقاڵی دەرمان سەرف كردن و ناردنی نەخۆشەكانن بۆ تاقیگەو تیشك ودەرمانخانەكان، ئیتر پێویست بكات یان نەكات، چونكە دواجار ئەو دەبێت ڕۆژانە و مانگانەكەی بە هاوبەشی لەگەڵ بازرگانەكانی تردا كەم نەكات و هەر لە زیاد بووندا بێت.
سەرەتای ئەم مەرگەساتە لە بڕیارێكی ترسناكەوە سەرچاوەی گرت كە بریتی بوو لەوەی دەبێت دەوڵەمەند بین و ورگێك بۆ خۆمان درووست بكەین دەریایەك لە دۆلار و دینار پڕی نەكات، ئەمە سەرەتا بڕیاری سیاسەتمەدارەكان بوو لە پاش ڕوخانی ڕژێمی بەعس، بەڵام دواتر ئەوانەی بە فریشتەی میهرەبانی دەناسران لەبڕیارێكی تاسەر ئێسقان هەڵە و نامرۆییدا چوونە پاڵی ئەوان و وتیان ئێمەش بڕیارماندا لەگەڵتان بین و بەهاوبەشی و هەماهەنگی ئەو میللەتە بكەینە پەیژەیەك بۆ دەوڵەمەند بوون و كۆكردنەوەی سەروەت و سامانی زەبەلاح!
چاوی ویژدانم بەڕوونی لە بیابانی بێ میهرەبانی پزیشكان و دونیای پزیشكیدا تارمایی سەربازە ونەكانی ئەو گۆڕەپانە لێرەو و لەوێ وەدی دەكات و دڵنیام لەوەی هێشتا خێر و بەزەییان تێدا ماوە و تواناكانیان لە پێناو ڕەزامەندی پەروەردگار و ئاسوودەیی دڵ و ویژدان و لەبەر خزمەتی مرۆڤایەتی بە خەرج دەدەن، دونیاش هەرگیز لەو كەسە باشانە خاڵی نابێت، عەرەب دەڵێن: (لو خُليَتْ قُلِبَتْ)، بەڵام حەیفێ ڕێژەكە زۆر نابەرانبەرە و ئەوان وەكو موویەكی سپین لە ناو پێستی گایەكی ڕەشدا و دواجار لە هەموو شار و گەڕەك و نەخۆشخانە و شوێنێكدا بەو ڕێژە كەمە هەر هەن، بە ڕەوشتە بەرزەكانیان، بە ویژدانە زیندووەكانیان، جارێك برینی نەخۆشەكان سارێژ دەكەن و دەستە میهرەبانەكانیانی بەسەردا دەهێنن و، جارێكیش لە جەنگەڵستانی پارەپەیدا كردنی هاوپیشە بێ ویژدانەكانیاندا وانەیەكیان لە ڕەوشت و ئاكاردا بە كردەیی پێ دەدەن، بەڵام هەروەكو ئەوەیە فوو بە خۆلەمێشدا بكەن و وانەكانیان سەدایەكی ونبووە و بەزایە دەچێت، چونكە ئەوان عەقڵ و هۆش و دڵ و دەروونیان لە جیاتی زیكرو یادی پەروەردگار و بە زمانی حاڵیان بێ وچان هەر دەڵێن: پارەو پارەو پارە.
هەردوولایان، سیاسەتمەداران و پزیشكەكان لەسەر میللەتی داماو و هەژار دەلەوەڕێن و خۆیان دەوڵەمەند دەكەن و شتێك بەناوی تێر بوون لە فەرهەنگیاندا بوونی نییە، بەبێ ڕەچاوكردنی هیچ پێوەرێك لە ئاكار و بەزەیی ویژدان، جا بۆ پێشەوە ئەی ئەو میللەتەی ستەم كردن و ناداگەری كۆمەڵایەتیتان كردووەتە دروشم و ناونیشانتان نە لە ئاستی سەرەوە نە لە خوارەوە ڕەحم بە بەیەكتر ناكەن.
لە كوردستاندا بە داخەوە هێڵی سوور بوونی نییە و هیچ شتێك نەماوە ڕەهەندێكی بازرگانی بۆ پەیدا نەكرێت، جەستە و دەروون و تەنانەت دینی خەڵكیش هەمووی گۆرەپانێكی بەرینە و وەكو كاڵا مامەڵەی پێوە دەكرێت، بەڵام بەڕای من هەمووی بەلایەك و ئەوەی لە زۆرینەی جیهانی پزیشكیدا ئەمڕۆ دەگوزەرێت لەلای خۆمان بەلایەكی تر، چونكە ئەوە كارێكی فرەڕەهەندەو شێواندنێكە بە ناڕاستەوخۆ بۆ دین و ژین و مێژووی میللەتی كوردیش.
جەستە ودەروونی تاكی كورد لە نێوان پیاوانی تەلارەكانی سیاسەت و نۆرینگە و دەرمانخانەو تاقیگەی پزیشكەكاندا ، بە ڕێژەیەكی نیمچە یەكسان دابەش كراوە، ئاسوودەیی و گیرفانی بۆ ئێمە و جەستەو ئەندامەكانی بۆ ئێوە، ئەوەشی دەمێنیتەوە وەكو تەواوكەر، بازرگانانی كاڵا و شتو مەكەك تەواوی دەكەن و بە مادە ئێكسپایەرەكان ئەوەندەی تر هەم خۆیان دەوڵەمەند دەكەن و هەم بازاڕی ژمارەی نەخۆشە كورت خایەن و درێژخایەنەكانی پێ زیاد دەكەن و بازاڕی پزیشكەكانیشی ئەوەندەی تر پێ گەرم دەكەن، گەندەڵییەكان هەموویان تەواوكەری یەكن و پرۆسەكە بە ئەوپەڕی هەماهەنگی و لێكتێگەیشتنەوە بەڕێوە دەچێت، بۆیە ڕێگای هاوردەكردنی دەرمان و درووستكردنی نەخۆشخانەی ئەهلی و تاقیگە مۆدێرنەكان و ئاوەردەكردنی پێشكەوتووترین دەزگا پزیشكییەكان بە پارەی بەرپرسەكان و دەست و زانست و ئەزموون و دەست و پەنجەی پزیشكەكان بەڕێوە دەچێت.
پزیشك چەند جوانە كاتێك ڕەوشتی پزیشكی هەلدەگرێت و خۆی پێ دەڕازێنیتەوە، چەندیش ناشیرینە كاتێك تەنها بیری لای پارە پەیدا كردنە و پەلەی دەوڵەمەند بوونێتی بەهەر نرخێك بووە و، چاوەكانی نەخۆش وەكو هەلێكی دەولەمەند بوون و گوژمەیەكی پارە تەماشا دەكەن و وەكو ڕزقێك كە بۆیان ڕەخساوە، نەك وەكو نەخۆشێك كە لە ساتێكی هەستیار و ناسك و ناخۆشدایە لە بری تەماع تێكردنی پێویستی بە میهرەبانی و بەزەییە.
بێ گومان ئەم قسانەش بەو واتا نایەت كە كە پزیشك كارەكانی بێ بەرانبەری مادی بكات یان بڕوانامەی بەرزو ساڵانی كۆشش كردنی بەو ئاستە زانستییەی لەبەر چاو نەگیرێت و نرخی شاییستەی خۆی لەسەر كارەكانی وەرنەگرێت، هەرگیز كەس وا ناڵێت، بەڵام داواو تكای خەڵكی ئەوەیە مەودایەك بۆ دین و بۆ ڕەوشت بهێڵنەوەو پارەپەیداكردن نەكەنە ئامانجێك پیشە جوانەكەی خۆیانی پێ بكەنە چەكوشێك سەری نەخۆشەكانی پێ بكوتن و باری ئابووری و تەندرووستیشیان لە پێشووتر گرانتر بكەن.
كۆمەڵگای كوردی لە سێ دەیەی كۆتاییدا بە تایبەتی بەدەست حیزب و دەسەڵات و سیاسەتمەدارانەوە بە گشتی تووشی جۆرەها داڕمان و ناشیرینی بوونەتەوە، خاڵە نەرێنییەكانی لە زیاد بووندان و خاڵە ئەرێنییەكانی لە كەم بووندان، شێواندنی پیشەی پزیشكیش بەم شێوەی كە ئەمڕۆ بە ڕێژەیەكی بەرچاو و وەكو دیاردە پەرە دەسێنێت، وای دەبینم كۆتا بزمار بێت لە تابووتی میللەت و مێژووی هاوچەرخی كوردی بدەن، ئیتر مەگەر تەنها خۆمان بە خۆمان بڵێین میللەتێكی ئەزا و پێشكەوتووین و ستەم لە كەس قبوڵ ناكەین و ..هتد ، چونكە خۆمان نەبێت – كە ئەویش خۆ خەڵەتاندنە – كەس شایەتیمان بۆ نادات، لەم قۆناغەی مێژووی كوردیشدا ئەگەرچی چەند توێژێكی وەكو سیاسەتمەدار و بازرگان و پزیشكان بەشی نەوەكانی داهاتوویشیان پارەیان كۆكردووەتەوە، بەڵام لەبەرانبەردا مێژووی كورد بۆ هەتا هەتایە بە ڕەشی و ناشیرینی دەمێنیتەوە و هەمووان باجی ئەو بێ دەنگییە دەدەن.
لە كۆتاییدا جارێكی تر سڵاو و ڕێزی بێ پایانم ئاراستەی ئەو پزیشك و یاردەدەری پزیشك و خاوەن دەرمانخانە و تاقیگانە دەكەم كە لە دونیای جەنجاڵی پزشكیدا بە هۆكاری كاریگەری دین و ویژدان و مرۆڤدۆستی، بە ناخە جوانەكانیان، بە ڕەوشتە بەرزەكانیان، جوانترین وێنەی ئینسانی پێشكەش دەكەن و بە شێوەیەكی بەرجەستە و كردەیی دەیسلمێنن كە دونیا هێشتا خێر و میهرەبانی هەر تێدا ماوە و، بە زمانی حاڵیان پێمان دەڵین: هێشتا كەسانێك هەر ماون و دەمێنن كە باوەڕیان وا نەبێت پارە هەموو شتێكە و پیشەی پزیشكی پاك و پاراو ڕابگرن و لە جیاتی ئەوەی جەستە و دەروونی نەخۆشەكان بكەنە پەیژەیەك بۆ بە دەستهێنانی ڕەزامەندی پەرورەدگار و دڵخۆشكردنی خەڵك و مسۆگەركردنی ڕزقێكی حەڵاڵ و شاییستەش بۆ خۆیان، بیكەنە پەیژەیەك بۆ خۆ دەولەمەند كردن و چاوچنۆكی و تاقیكردنەوەی دەرمانی كۆمپانیاكان و پێشێلكردنی زۆر هێڵی سوور لەو بوارەدا.
تێبینی/ جگە لەوەی لەكەس شاراوە نییە لە كوردستاندا جیهانی پزیشكی بووەتە چ گۆرەپانێكی پارە پەیدا كردن، بەڵام ئەم چەند دێڕە لە پەراوێزی دیمەنی دوو ئافرەتدا نووسیم كە لە تاقیگەیەكدا بەرچاوم كەوت و لە ئەوپەری سەغڵەتی و هەژاریدا بوون و ئەوانەی نۆرینگە و تاقیگەكەش لە ئەوپەڕی بێ باكی ە نا میهرەبانیدا بوون.
إحسان برهان الدین
12 جمادى الأول 1442
2020/12/27